Giới thiệu đến các bài viết Soạn bài: Cảm xúc mùa thu kết nối tri thức ; cảm xúc mùa thu ngắn nhất kết nối tri thức ; soạn cảm xúc mùa thu kết nối tri thức ; (Ngữ Văn 10, Kết nối tri thức). Ở đây, chúng tôi sẽ cùng các bạn, tìm hiểu 7 bài tập, trang 49, Ngữ Văn 10, Kết nối tri thức, tập 1. Mời các bạn cùng tham khảo.
Thu hứng
(Cảm xúc mùa thu) – Đỗ Phủ
Câu 1:
Mô tả một số đặc điểm cơ bản của thơ Đường luật (bố cục, cách gieo vần, luật bằng trắc, phép đổi) được thể hiện trong bài thơ Thu hứng.
Gợi ý: Cảm xúc mùa thu kết nối tri thức ; cảm xúc mùa thu ngắn nhất kết nối tri thức ; soạn cảm xúc mùa thu kết nối tri thức
Một số đặc điểm cơ bản của thơ Đường luật thể hiện trong bài Thu hứng:
– Bài thơ viết theo thể thất ngôn bát cú, gồm tám câu, mỗi câu bảy chữ. Tám câu được bố cục thành bốn cặp (đề – thực – luận – kết).
– Bài thơ gieo vần bằng (âm), đảm bảo quy tắc về luật thanh điệu (Nhất – tam – ngũ bất luận/ Nhị – tứ – lục – phân minh); quy tắc đối (đối thanh, đối từ ngữ, hình ảnh, ví dụ: “Tùng cúc lưỡng khai tha nhật lệ,/ Cô chu nhất hệ cố viên tâm“.);…
– Bài thơ cũng tuân thủ quy tắc về niêm (câu 1 và câu 8, 2 và 3, 4 và 5, 6 và 7 phải giống nhau về luật, nghĩa là cùng thanh bằng và vần (vần “âm” được gieo cuối các câu 1, 2, 4, 6 và 8).
Câu 2:
Đối chiếu hai bản dịch thơ với nguyên văn (thông qua bản dịch nghĩa), từ đó, chỉ ra những chỗ hai bản dịch thơ có thể chưa diễn đạt hết sắc thái và ý nghĩa của nguyên văn.
Gợi ý:Cảm xúc mùa thu kết nối tri thức ; cảm xúc mùa thu ngắn nhất kết nối tri thức ; soạn cảm xúc mùa thu kết nối tri thức
So sánh bản dịch thơ của Nguyễn Công Trứ với nguyên văn, có thể nhận ra một số điểm sau:
– Câu 1: Bản dịch thơ thêm tính từ “lác đác”, vốn không có trong nguyên văn.
– Câu 2: Bản dịch thơ lược mất địa danh cụ thể (núi Vu, kẽm Vu), vốn gắn liền với hoàn cảnh sống lưu lạc lúc bấy giờ của tác giả.
– Câu 3, 4: Bản dịch thơ đảo ngược cấu trúc câu thơ, làm giảm nhẹ sự vận động theo chiều đối lập và tính chất dữ dội của cảnh vật.
– Câu 5: Bản dịch thơ dịch từ “hàn y” (áo rét) thành “lạnh lùng”, không diễn tả hết ý thơ.
Câu 3:
Những hình ảnh và từ ngữ nào được dùng để gợi không khí cảnh thu trong bốn câu đầu của bài thơ? Khung cảnh mùa thu này có thể gợi cho bạn những ấn tượng gì?
Gợi ý:Cảm xúc mùa thu kết nối tri thức ; cảm xúc mùa thu ngắn nhất kết nối tri thức ; soạn cảm xúc mùa thu kết nối tri thức
Trong bốn câu thơ đầu, tác giả đã dùng hình ảnh rừng phong, núi, sông, sương móc mây mù,… để mô tả cảnh thu. Những từ ngữ “điêu thương” (tiêu điều, đau thương), “khí tiêu sâm” (hiu hắt, điêu tàn), “địa âm” (mặt đất âm u),… gợi nên cảm giác về một không gian rừng núi rộng lớn, hoang vu, u ám và lạnh lẽo.
Câu 4:
Qua các từ ngữ và hình ảnh ở hai câu thơ 5 – 6, người đọc có thể nhận biết được điều gì về nhân vật trữ tình?
Gợi ý:Cảm xúc mùa thu kết nối tri thức ; cảm xúc mùa thu ngắn nhất kết nối tri thức ; soạn cảm xúc mùa thu kết nối tri thức
Trong câu thơ: “Tùng cúc lưỡng khai tha nhật lệ,/ Cô chu nhất hệ cố viên tâm.” (Khóm cúc nở hoa đã hai lần làm tuôn rơi nước mắt ngày trước,/ Con thuyền lẻ loi thắt chặt mãi tấm lòng nhớ về vườn cũ.):
+ những hình ảnh như “khóm cúc nở hoa”, “nước mắt”, “con thuyền lẻ loi” vừa cho biết hoàn cảnh sống khốn cùng của nhà thơ (đã xa quê hai năm và còn lênh đênh phiêu dạt chưa biết ngày về), đồng thời khắc hoạ nỗi buồn nhớ và sự gắn bó sâu nặng của ông đối với quê hương.
Câu 5:
Việc mô tả khung cảnh sinh hoạt của con người ở hai câu thơ kết có ý nghĩa như thế nào trong việc thể hiện cảm xúc của nhân vật trữ tình?
Gợi ý:Cảm xúc mùa thu kết nối tri thức ; cảm xúc mùa thu ngắn nhất kết nối tri thức ; soạn cảm xúc mùa thu kết nối tri thức
– Trong hai câu kết: “Hàn y xứ xứ thôi đao xích,/ Bạch Đế thành cao cấp mộ châm”, khung cảnh sinh hoạt của con người với âm thanh tiếng chày đập áo có sức gợi cảm và tác động mạnh tới tâm trạng của nhân vật trữ tình.
– Qua hình ảnh này, nhà thơ bộc lộ khát khao mãnh liệt về một cuộc sống bình yên cho bản thân gia đình và những người dân vô tội.
Câu 6:
Thu hứng được viết trong một hoàn cảnh đặc biệt của cuộc đời Đỗ Phủ. Phải chăng tác phẩm chỉ thể hiện nỗi niềm thân phận cá nhân của nhà thơ?
Gợi ý:Cảm xúc mùa thu kết nối tri thức ; cảm xúc mùa thu ngắn nhất kết nối tri thức ; soạn cảm xúc mùa thu kết nối tri thức
– Thu hứng được sáng tác năm 766, khoảng bốn năm trước khi nhà thơ qua đời. Đây là giai đoạn nhà thơ cùng gia đình phải chạy loạn An Lộc Sơn và phải sống trong cảnh tận cùng đói rét, bần hàn.
– Tuy nhiên, Thu hứng không chỉ thể hiện nỗi niềm thân phận cá nhân của tác giả. Qua tâm trạng của nhân vật trữ tình, bài thơ đã tố cáo mạnh mẽ những cuộc chiến tranh phi nghĩa và niềm xót thương những kiếp người lầm than, đau khổ.
Câu 7: Cảm xúc mùa thu kết nối tri thức ; cảm xúc mùa thu ngắn nhất kết nối tri thức ; soạn cảm xúc mùa thu kết nối tri thức
Có ý kiến cho rằng câu thơ nào trong bài thơ cũng thể hiện cảm xúc về mùa thu, nỗi niềm tâm sự của tác giả trong mùa thu. Bạn suy nghĩ gì về ý kiến này?
Gợi ý:Cảm xúc mùa thu kết nối tri thức ; cảm xúc mùa thu ngắn nhất kết nối tri thức ; soạn cảm xúc mùa thu kết nối tri thức
Đúng như tên bài thơ – Thu hứng – cảm hứng về mùa thu và tâm sự của tác giả trong mùa thu li hương bao trùm toàn bộ văn bản. Gần như phần, đoạn, câu thơ nào cũng cho ta thấy không khí và cảnh tượng mùa thu nơi núi rừng hoang vu lạnh lẽo mà gia đình nhà thơ đang sinh sống và tâm trạng buồn thương thê thiết của tác giả.
