Giới thiệu đến các bạn bài viết Soạn bài kiểm tra: Sở kiến hành (Nguyễn Du) ; đọc hiểu sở kiến hành ; trắc nghiệm sở kiến hành ; sở kiến hành đọc hiểu ; sở kiến hành trắc nghiệm (10 CÂU HỎI, Đề kiểm tra). Ở đây, chúng tôi sẽ cùng các bạn, tìm hiểu các câu hỏi trắc nghiệm kết hợp với tự luận. Đề được biên soạn, sưu tầm theo hướng mới – chương trình 2018. Mời các bạn cùng tham khảo.
Đề:
ĐỌC HIỂU (6,0 điểm)
Đọc bài thơ sau:
Một mẹ cùng ba con
Lê la bên đường nọ
Đứa bé ôm trong lòng
Đứa lớn tay mang giỏ
Trong giỏ đựng những gì?
Mớ rau lẫn tấm cám
Nửa ngày bụng vẫn không
Quần áo vẻ co dúm
[…]
Lần phố xin miếng ăn
Cách ấy đâu được mãi
Chết lăn rãnh đến nơi
Thịt da béo cầy sói
Mẹ chết có tiếc gì!
Thương đàn con vô tội
Nỗi đau như xé lòng
Trời cao có thấu nổi?
[…]
Đêm qua trạm Tây Hà
Mâm cổ sang vô kể
Vây cá hầm gân hươu
Lợn dê mâm đầy ngút
Quan lớn không gắp qua
Các thầy chỉ nếm chút
Thức ăn thừa đổ đi
Quanh xóm no đàn chó
Biết đâu bên đường quan
Có mẹ con đói khổ
Ai vẽ bức tranh này
Dâng lên nhà vua rõ.
(Trích Sở kiến hành – Nguyễn Du, Nguyễn Hữu Bông dịch, in trong Thơ chữ Hán Nguyễn Du, Nhà xuất bản Văn học, Hà Nội, 1978)
Lựa chọn đáp án đúng:
Câu 1. Bài thơ trên được viết theo thể thơ nào? (0,5 điểm)
- Lục bát
- Ngũ ngôn
- Tự do
- Song thất lục bát
Câu 2. Bài thơ trên có sử dụng kết hợp các phương thức biểu đạt nào sau đây? (0,5 điểm)
- Tự sự và thuyết minh
- Thuyết minh và nghị luận
- Tự sự và nghị luận
- Tự sự và biểu cảm
Câu 3. Nhân vật chính trong bài thơ là?
- Người mẹ
- Người mẹ cùng ba đứa con
- Quan lớn
- Nhà vua
Câu 4. Những dòng thơ nào sau đây miêu tả cuộc sống đói rách của mẹ con người ăn xin? (0,5 điểm)
- Một mẹ cùng ba con/ Lê la bên đường nọ
- Trong giỏ đựng những gì/ Mớ rau lẫn tấm cám
- Chết lăn rãnh đến nơi/ Thịt da béo cầy sói
- Nửa ngày bụng vẫn không/ Quần áo vẻ co dúm
Câu 5. Bài thơ vẽ lên hai bức tranh tương phản giữa: (0,5 điểm)
- Cuộc sống của người mẹ và người con
- Cuộc sống của mẹ con người ăn xin và cuộc sống của nhà vua
- Cuộc sống của bọn quan lại và cuộc sống của nhà vua
- Cuộc sống của mẹ con người ăn xin và cuộc sống của bọn quan lại
Câu 6. Phát biểu nào sau đây nói lên thái độ của tác giả được thể hiện qua bài thơ? (0,5 điểm)
- Lên án cuộc sống xa hoa lãng phí của giai cấp thống trị
- Đồng cảm, xót thương đối với những người dân đói khổ
- Phê phán sự cai quản thiếu sáng suốt của nhà vua
- Cả A và B
Câu 7. Bài thơ trên chứa đựng những giá trị nào sau đây? (0,5 điểm)
- Giá trị hiện thực và giá trị thẩm mĩ
- Giá trị nhân đạo và giá trị nhận thức
- Giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo
- Giá trị thẩm mĩ và giá trị giáo dục
Trả lời câu hỏi/ Thực hiện các yêu cầu: sở kiến hành ; đọc hiểu sở kiến hành ; trắc nghiệm sở kiến hành ; sở kiến hành đọc hiểu ; sở kiến hành trắc nghiệm
Câu 8. Bạn hiểu thế nào về nội dung của hai dòng thơ: Ai vẽ bức tranh này/ Dâng lên nhà vua rõ? (0,5 điểm)
Câu 9. Nêu chủ đề của bài thơ? (1,0 điểm)
Câu 10. Nhận xét về tấm lòng nhân đạo của tác giả được thể hiện qua bài thơ? (Viết khoảng 5 – 7 dòng) (1,0 điểm)
LÀM VĂN (4,0 điểm)
Bạn hãy viết một bài văn nghị luận phân tích, đánh giá chủ đề của bài thơ.
Gợi ý trả lời sở kiến hành ; đọc hiểu sở kiến hành ; trắc nghiệm sở kiến hành ; sở kiến hành đọc hiểu ; sở kiến hành trắc nghiệm
Đọc hiểu sở kiến hành ; đọc hiểu sở kiến hành ; trắc nghiệm sở kiến hành ; sở kiến hành đọc hiểu ; sở kiến hành trắc nghiệm
Lựa chọn đáp án đúng
Câu 1. B Ngũ ngôn
Câu 2. D Tự sự và biểu cảm
Câu 3. A Người mẹ
Câu 4. D Nửa ngày bụng vẫn không/ Quần áo vẻ co dúm
Câu 5. D Cuộc sống của mẹ con người ăn xin và cuộc sống của bọn quan lại
Câu 6. D Cả A và B
Câu 7. C Giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo
Câu 8.
Nội dung của hai dòng thơ: Ai vẽ bức tranh này/ Dâng lên nhà vua rõ:
Thể hiện nỗi ước mong rằng nhà vua sẽ thấy được cảnh đói khổ của dân tình và cuộc sống xa hoa lãng phí của bọn quan lại, từ đó mà có những chính sách hợp lí để trị nước.
Câu 9.
Chủ đề của bài thơ:
Bài thơ là bức tranh hiện thực của xã hội Trung Quốc: nhân dân đói khổ lầm than trong khi đó bọn quan lại thì sống xa hoa lãng phí. Qua bài thơ, tác giả thể hiện nỗi lòng đồng cảm đối với nhân dân đói khổ, lên án bọn quan lại ăn chơi sa đọa, đồng thời thể hiện sự mong ước về một xã hội tốt đẹp hơn.
Câu 9.
Nhận xét về tấm lòng nhân đạo của tác giả được thể hiện qua bài thơ:
– Đồng cảm, xót thương với những phận đời cơ cực
– Lên án giai cấp thống trị sống xa hoa, lãng phí
– Mong ước về một xã hội công bằng, tốt đẹp
VIẾT sở kiến hành ; đọc hiểu sở kiến hành ; trắc nghiệm sở kiến hành ; sở kiến hành đọc hiểu ; sở kiến hành trắc nghiệm
a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận văn học
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận:
Bạn hãy viết một bài văn nghị luận phân tích, đánh giá chủ đề của bài thơ.
c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm
Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần giới thiệu được vấn đề cần bàn luận, hệ thống luận điểm chặt chẽ, lập luận thuyết phục, sử dụng dẫn chứng hợp lí.
Sau đây là một số gợi ý:
MỞ BÀI sở kiến hành ; đọc hiểu sở kiến hành ; trắc nghiệm sở kiến hành ; sở kiến hành đọc hiểu ; sở kiến hành trắc nghiệm
– Giới thiệu tác giả và tác phẩm: “Sở kiến hành” là bài thơ bằng chữ Hán được tác giả viết về những điều mắt thấy tai nghe trong đợt đi sứ sang Trung Quốc. Bài thơ chứa đựng những giá trị tư tưởng sâu sắc, qua đó cho thấy được tấm lòng nhân đạo cao đẹp của Nguyễn Du.
– Nêu nội dung khái quát cần phân tích, đánh giá: Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng đi vào phân tích, đánh giá chủ đề của bài thơ.
THÂN BÀI
1. Xác định chủ đề:
Bài thơ là bức tranh hiện thực của xã hội Trung Quốc: nhân dân đói khổ lầm than trong khi đó bọn quan lại thì sống xa hoa lãng phí. Qua bài thơ, tác giả thể hiện nỗi lòng đồng cảm đối với nhân dân đói khổ, lên án bọn quan lại ăn chơi sa đọa, đồng thời thể hiện sự mong ước về một xã hội tốt đẹp hơn.
2. Phân tích, đánh giá chủ đề:
Bài thơ đã vẽ lên trước mắt người đọc hai hình ảnh đối lập:
2.1. Hình ảnh mẹ con người ăn xin:
– Một gia đình đông người, nheo nhóc: một mẹ cùng ba con, có đứa còn bé phải ẵm bồng.
– Họ đang lâm vào cảnh bi đát: rách rưới, đói khát và có nguy cơ chết đói.
– Tình cảnh ấy khiến người mẹ vô cùng đau xót khi nghĩ đến đàn con của mình: Nỗi đau như xé lòng/ Trời xanh có thấu nổi => Câu thơ vừa là tiếng kêu đứt ruột, vừa là nỗi oán hận với số kiếp, với cuộc đời, cũng là một cách gián tiếp bộc lộ nỗi oán trách đối với chế độ.
2.2. Hình ảnh quan lại:
Tong khi ba mẹ con người ăn xin đang lâm vào cảnh đói rách, cận kề bên cái chết thì cuộc sống của bọn quan lại lại thật thừa mứa, xa hoa, lãng phí:
– Tác giả miêu tả kĩ hình ảnh mâm cỗ: Vây cá hầm gân hươu/ Lợn dê mâm đầy ngút. Một mâm cỗ quá sang trọng với đầy những sơn hào hải vị, đối lập hoàn toàn với những thức ăn của mẹ con người ăn mày: Mớ rau lẫn tấm cám.
– Mâm cỗ ngon lành ấy lại bị các quan lại thờ ơ: Quan lớn không gắp qua/ Các thầy chỉ nếm chút. Cuộc sống của họ quá no đủ, quá dư thừa, nên họ không còn thiết đến những món ăn ấy nữa. Thế nhưng vì tiếp đãi các quan, vì yến tiệc, người ta vẫn phải dọn lên.
– Nhức nhối nhất là hình ảnh những thức ăn ngon lành ấy bị đổ đi, làm thức ăn cho đàn chó. Hình ảnh đàn chó thì no bụng với những sơn hào hải vị, trong khi đó có những con người thì lại đang đói khát, sắp chết đói đến nơi vừa gợi sự đau xót, vừa khiến người đọc oán giận vô cùng.
2.3. Thái độ của tác giả:
– Bằng việc vẽ lên hai hình ảnh cuộc sống đối lập nhau, Nguyễn Du đã bày tỏ thái độ thương cảm, đau xót đối với ba mẹ con người ăn xin nói riêng và những kiếp người cơ cực nói chung; đồng thời tỏ thái độ phê phán, phẫn nộ trước sự vô cảm, tàn nhẫn, xa hoa lãng phí của giai cấp thống trị.
– Qua bài thơ, ta thấy được tấm lòng nhân đạo rộng lớn của Nguyễn Du: ông không chỉ nói về một xã hội cụ thể với những con người cụ thể, mà đó là tấm lòng đối với con người, đối với mọi xã hội nói chung. Ông luôn ước mơ một xã hội tốt đẹp, công bằng, ở đó mọi người đều được no ấm, hạnh phúc.
KẾT BÀI
– Khẳng định khái quát những nét đặc sắc về chủ đề của bài thơ: Bài thơ vừa mang giá trị hiện thực, vừa mang giá trị nhân đạo sâu sắc.
– Nêu tác động của tác phẩm đối với bản thân hoặc cảm nghĩ sau khi đọc, thưởng thức bài thơ: Bài thơ không chỉ cho ta hiểu hơn về xã hội phong kiến Trung Quốc đương thời, mà còn giúp ta thấy được tấm lòng nhân ái bao la của Nguyễn Du, con người có “con mắt nhìn thấu sáu cõi, tấm lòng nghĩ suốt ngàn năm”.
d. Chính tả, ngữ pháp
Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.
e. Sáng tạo: Bài viết có giọng điệu riêng; cách diễn đạt sáng tạo, văn phong trôi chảy.
