Giới thiệu đến các bạn bài viết: Cậu bé trong trại tạm cư ở Hồng Kông ; Đọc hiểu Cậu bé trong trại tạm cư ở Hồng Kông (Trích Bài học môi trường của bé) (Văn bản nghị luận) (5 CÂU HỎI TỰ LUẬN, Đề kiểm tra). Đây là đề kiểm tra 100 % tự luận được thiết kế theo hướng chương trình mới năm 2018. Và cũng là một tài liệu quan trọng dành cho các bạn học sinh làm quen và thích nghi với các thay đổi trong giảng dạy và kiểm tra theo chương trình mới. Bài viết còn giúp các bạn tăng cường kiến thức và kỹ năng, đồng thời giúp học sinh làm quen với cách làm bài trong các đề kiểm tra mới.
Đề: cậu bé trong trại tạm cư ở hồng kông ; đọc hiểu cậu bé trong trại tạm cư ở hồng kông
ĐỌC HIỂU cậu bé trong trại tạm cư ở hồng kông ; đọc hiểu cậu bé trong trại tạm cư ở hồng kông
Đọc đoạn trích: cậu bé trong trại tạm cư ở hồng kông ; đọc hiểu cậu bé trong trại tạm cư ở hồng kông
Cậu bé trong trại tạm cư ở Hồng Kông, giữa bốn bề lều bạt dựng trên bãi đổ nhựa đường bạt ngàn không đào đâu ra tí đất. Cậu lấy những miếng các tông bé nhỏ cho vào cốc rồi tưới nước giữ ẩm. Cậu nhặt nhạnh những hạt thóc hạt đỗ lẫn trong gạo ăn, rồi thả vào đấy để ươm cây, cho đỡ nhớ thiên nhiên mà hàng năm rồi cậu chưa được nhìn thấy.
Con người trèo từ trên cây xuống. Con người từ tự nhiên mà đi ra. Dấu ấn của tự nhiên dày đặc. Bé em bụ bẫm mẹ nói như hạt mít. Mắt em to tròn ướt mẹ gọi là mắt nai. Rồi mắt đen hột nhãn. Rồi đôi mày lá liễu. Rồi thắt đáy lưng ong. Rồi gương mặt trái xoan, ngón tay búp măng. Ngay cả khi em chắp tay cầu nguyện cũng là chắp tay hình búp sen. Mọi dấu tích hình hài của em, trong em đều có tự nhiên hiển hiện.
Thế cho nên một mai bị tách rời tự nhiên thì con người thật buồn, thật chống chếnh.
Người Nhật đang mở những lễ hội đom đóm, để bảo tồn, để nhớ về cái thời nông nghiệp, và còn đom đóm.
Chúng ta rồi cũng sẽ nhớ về cái thời còn có thể bắt cá ở ao làng. Đô thị hóa khiến không còn ao làng, và môi trường nhiều chất thải thời công nghiệp hóa, mưa a xít, tràn dầu loang… sẽ khiến cho những con tôm con cá ở ao làng chỉ còn là hoài niệm xa xôi.
Thiên nhiên với con người gắn bó với nhau như cây hoa và chậu cảnh, như kèn với trống, như áo với quần, như bảy chú lùn phải có nàng Bạch Tuyết, như chú Cuội phải có cây đa. Và, như hai mặt của một tờ giấy. Bởi đâu chỉ buồn và chống chếnh, con người còn không thể sống nổi nếu không có cây cỏ, không có vật quang hợp để cấp nguồn dưỡng khí cho con người.
Mà nguy thay, sự phát triển kinh tế đôi khi phải trả giá bằng môi trường, như việc muốn mở cửa kho báu thì phải để lại trái tim cho quỷ dữ vậy.
Lẽ nào em sẽ chọn con đường “đôi khi” như thế để làm buồn cho mai sau? Vẫn luôn có nhiều cách khác, để mang về châu báu mà không để lại trái tim.
Em sẽ tìm thấy trong trí tuệ nhân loại, trong từng trang sách em đang học và sẽ học.
(Trích Bài học môi trường của bé, theo Một chú bé và một người cha, Đoàn Công Lê Huy, NXB Kim Đồng, 2016, tr. 81-83)
Thực hiện các yêu cầu: cậu bé trong trại tạm cư ở hồng kông ; đọc hiểu cậu bé trong trại tạm cư ở hồng kông
Câu 1. Cậu bé trong trại tạm cư ở Hồng Kông ươm những hạt thóc, hạt đỗ trong những cốc giấy các tông tưới ẩm để làm gì?
Câu 2. Theo tác giả, nếu bị tách khỏi thiên nhiên, con người sẽ như thế nào?
Câu 3. Nêu hiệu quả của biện pháp tu từ được sử dụng trong câu văn: “Mà nguy thay, sự phát triển kinh tế đôi khi phải trả giá bằng môi trường, như việc muốn mở cửa kho báu thì phải để lại trái tim cho quỷ dữ vậy.”
Câu 4. Tìm trong kho tàng ca dao – dân ca Việt Nam 02 ngữ liệu minh chứng cho “dấu ấn tự nhiên” trong nếp cảm, nếp nghĩ của người Việt xưa.
Câu 5. Hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ), trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý kiến được nêu trong đoạn trích thuộc phần Đọc hiểu trên: Vẫn luôn có nhiều cách khác, để mang về châu báu mà không để lại trái tim.
Gợi ý trả lời: cậu bé trong trại tạm cư ở hồng kông ; đọc hiểu cậu bé trong trại tạm cư ở hồng kông
Câu 1. Cậu bé trong trại tạm cư ở Hồng Kông ươm những hạt thóc, hạt đỗ trong những cốc giấy các tông tưới ẩm cho đỡ nhớ thiên nhiên.
Câu 2. Theo đoạn trích, tác giả cho rằng nếu bị tách khỏi thiên nhiên, con người sẽ “thật buồn, thật chống chếnh”, thậm chí “con người còn không thể sống nổi nếu không có cây cỏ, không có vật quang hợp để cấp nguồn dưỡng khí cho con người”.
Câu 3. cậu bé trong trại tạm cư ở hồng kông ; đọc hiểu cậu bé trong trại tạm cư ở hồng kông
– Biện pháp tu từ được sử dụng trong câu văn: so sánh.
– Hiệu quả nghệ thuật: Nhấn mạnh mặt trái của việc phát triển kinh tế không đi liền với bảo vệ môi trường.
Câu 4.
Thí sinh có thể dẫn lại 02 trong số những bài ca dao – dân ca thể hiện “dấu ấn tự nhiên” trong nếp cảm, nếp nghĩ của người Việt xưa, như:
– “Cổ tay em trắng như ngà
Đôi mắt em liếc như là dao cau
Miệng cười như thể hoa ngâu
Cái khăn đội đầu như thể hoa sen.”
– “Ra đường vừa gặp bạn quen
Cũng bằng dội nước hồ sen trước chùa”
– “Tay nâng chén muối đĩa gừng
Gừng cay muối mặn xin đừng quên nhau”
Câu 5. cậu bé trong trại tạm cư ở hồng kông ; đọc hiểu cậu bé trong trại tạm cư ở hồng kông
Đoạn văn (khoảng 200 chữ) bàn về ý kiến “Vẫn luôn có nhiều cách khác, để mang về châu báu mà không để lại trái tim” có thể được triển khai theo hướng:
– Giải thích ngắn gọn ý nghĩa câu nói: Vẫn có nhiều cách khác để phát triển kinh tế mà không làm tổn hại đến môi trường.
– Khẳng định ý kiến hoàn toàn đúng đắn. Nếu như nỗ lực phát triển kinh tế gắn liền với nhận thức trách nhiệm của con người đối với môi trường thì một công ty, xí nghiệp sẽ xử lí tốt các chất thải công nghiệp thay vì xả thẳng ra môi trường, thì việc khai thác gỗ sẽ theo lộ trình, kế hoạch chứ không bừa bãi, thì sẽ phát triển kinh tế ngay trong mô hình công nghiệp không khói (phát triển dịch vụ du lịch)…
– Nếu phát triển kinh tế không gắn liền với bảo vệ môi trường, con người sẽ bị trả giá nặng nề…
Gợi ý 1. cậu bé trong trại tạm cư ở hồng kông ; đọc hiểu cậu bé trong trại tạm cư ở hồng kông
Câu nói “Vẫn luôn có nhiều cách khác, để mang về châu báu mà không để lại trái tim” chứa đựng ý nghĩa sâu sắc về việc tìm kiếm sự phát triển mà không phải làm tổn hại đến các giá trị quan trọng khác như môi trường, sức khỏe, và trách nhiệm xã hội. Trong ngữ cảnh của phát triển kinh tế, ý kiến này hoàn toàn phản ánh sự hiểu biết và nhận thức về mối quan hệ phức tạp giữa sự tiến bộ kinh tế và bảo vệ môi trường. Việc phát triển kinh tế mà không gây hại cho môi trường là hoàn toàn khả thi nếu chúng ta áp dụng các biện pháp và chính sách phù hợp. Điều này bao gồm việc sử dụng công nghệ tiên tiến và quản lý hiệu quả các nguồn tài nguyên, đồng thời khuyến khích phát triển các ngành công nghiệp không gây ra ô nhiễm hay tác động tiêu cực lên môi trường, như du lịch sinh thái và năng lượng tái tạo. Nếu không có sự cân nhắc và hành động đúng đắn, việc phát triển kinh tế mà không đồng thời bảo vệ môi trường sẽ dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng, không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của con người mà còn gây ra những tác động không lường trước đến hệ sinh thái và sự cân bằng tự nhiên. Điều này có thể làm mất đi những giá trị quý báu mà chúng ta cần giữ gìn và bảo vệ để tạo ra một tương lai bền vững và hài hòa hơn cho thế hệ sau. Do đó, việc thúc đẩy phát triển kinh tế kết hợp với bảo vệ môi trường là một ưu tiên hàng đầu trong xã hội hiện đại.
Gợi ý 2. cậu bé trong trại tạm cư ở hồng kông ; đọc hiểu cậu bé trong trại tạm cư ở hồng kông
Trong bài viết, câu “Vẫn luôn có nhiều cách khác, để mang về châu báu mà không để lại trái tim” thể hiện sự tôn trọng đối với sự đa dạng và sự phong phú của con người trong việc tìm kiếm giải pháp cho các thách thức mà mọi người đối diện trong cuộc sống. Điều này ám chỉ rằng, dù cho một vấn đề có vẻ khó khăn và phức tạp đến đâu, luôn tồn tại nhiều cách tiếp cận khác nhau để giải quyết nó mà không cần phải hy sinh những giá trị quan trọng nhất trong lòng mỗi người. Tuy nhiên, ý kiến này không chỉ đơn thuần là về việc tìm ra các phương pháp hiệu quả để đạt được mục tiêu, mà còn là về việc nhận thức và trân trọng các giá trị tinh thần, đạo đức và nhân văn. Trong một thế giới phát triển không ngừng, nguy cơ của việc “mất trái tim” – tức là mất đi lòng nhân ái, lòng trắc ẩn và lòng tin vào các giá trị đạo đức – là rất cao. Do đó, quan trọng hơn cả là không chỉ tìm ra cách để đạt được mục tiêu mà còn giữ vững và bảo vệ những giá trị tinh thần quan trọng này. Ngoài ra, trong ngữ cảnh của việc bảo vệ môi trường và phát triển bền vững, câu này cũng gợi lên ý nghĩa của việc tìm ra các cách tiếp cận và giải pháp mới mẻ, không chỉ giúp con người đạt được mục tiêu kinh tế mà còn bảo vệ và cân nhắc tác động của họ đối với môi trường. Sự sáng tạo và lòng nhân ái là chìa khóa để tạo ra các giải pháp độc đáo và bền vững cho thế giới ngày mai, mà không cần phải đánh đổi những giá trị quan trọng nhất – trái tim và tâm hồn của con người.
