Đề: con thỏ và con rùa ; đọc hiểu con thỏ và con rùa
I. ĐỌC HIỂU. con thỏ và con rùa ; đọc hiểu con thỏ và con rùa
Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:
Con Thỏ và con Rùa
|
Đi cho sớm, việc gì tất tả, Chuyện Thỏ Rùa nghĩ đã hay thay! Rùa kia gọi Thỏ bảo: – Này, Thi cùng ta chạy từ đây ra đường. Thỏ bảo rùa: – Chị thường hóa dại! Hãy uống xong thuốc tẩy vài liều, Họa chăng ta có nhận kẹo. Rùa càng thách tợn giải treo thật nhiều Thỏ tức khi bao nhiêu cũng đắt; Đem giải kia mà đặt bên đường Những gì lọ kể dài dang: Ai ngồi chủ cuộc, phân tường, nói chi. Thỏ ra sức chỉ đi ba bước, Là đến nơi lấy được như không, Vội chi mà chẳng thong dong Vừa đi vừa bỡn cũng không chậm gì Đứng gặm cỏ, có khi cũng sớm, Mặc kệ Rùa, Thỏ hợm ta đây. |
Chàng dàng chân dép chân giầy, Trong khi rùa nọ ai hay vội vàng. Biết thân nặng lại càng cố gắng; Cứ từ từ rảo cẳng bước lên. Sá chi thân phận Rùa hèn, Thỏ càng đủng đỉnh ở bên vệ đường, Nhường chạy trước thêm càng danh giá; Muốn lúc nào mà chả đến nơi, Vừa đi, vừa nghỉ, vừa chơi, Nghe hơi gió thổi, xem trời kéo mây. Rùa thấm thoát đến ngay trước đích; Thỏ vội vàng một mạch chồn chân. Nhưng mà chửa được đến gần, Thì Rùa đã tới nơi ăn giải rồi. Lại còn nhiếc một hồi: – Chủ Thỏ, Đã bảo mà, nhanh có làm chi! Ví chăng nhà cũng đội đi Như ta đây nữa, chú thì bước sao? |
(Thơ Ngụ ngôn La Fontaine, Nguyễn Văn Vĩnh dịch, Omega Việt Nam – NXB Văn học, 2022)
Câu 1. Văn bản trên thuộc thể loại nào?
- Truyền thuyết.
- Thần thoại.
- Truyện cổ tích.
- Truyện ngụ ngôn.
Câu 2. Nhân vật chính trong văn bản trên là ai?
- Rùa.
- Thỏ.
- Rùa và Thỏ
- Sên.
Câu 3. Theo em, vì sao có cuộc chạy thi giữa Rùa và Thỏ?
- Thỏ muốn thách Rùa chạy thi để thi tài với mình.
- Rùa muốn chứng tỏ ý chí của mình và dạy cho Thỏ một bài học nhớ đời.
- Rùa muốn thách Thỏ chạy thi để nhận giải thưởng lớn.
- Thỏ chê bai Rùa kém cỏi khiến Rùa tức chí chạy thi.
Câu 4. Trong khi Thỏ thong dong, vừa đi vừa bỡn thì Rùa đã làm gì?
- Chân dép chân giày đầy đủ, vội vàng lên đường.
- Biết thân mình nặng nề nên càng cố gắng, từ từ rảo bước tiến về phía trước.
- Không kể thân phận thấp hèn, kém cỏi của bản thân, chỉ tập trung vào mục tiêu trước mắt.
- Phương án A, B và C đều đúng.
Câu 5. Theo em, tác giả đã xây dựng nhân vật Thỏ và Rùa thông qua biện pháp tu từ nào?
- Nhân hóa.
- Ẩn dụ.
- So sánh.
- Điệp ngữ.
Câu 6. Từ đủng đỉnh trong câu Thỏ càng đủng đỉnh ở bên vệ đường có nghĩa là gì?
- Có về từ tốn, thong thả, ung dung không có điều gì phải lo nghĩ.
- Chán nản, không muốn làm bất cứ điều gì.
- Thờ ơ, không bận tâm đến mọi chuyện xung quanh.
- Chậm rãi, bê trễ công việc đang làm.
Câu 7. Cuộc chạy thi giữa Rùa và Thỏ có kết quả như thế nào?
- Thỏ đến trước, nhận giải rồi ung dung đuổi bướm hái hơn.
- Rùa đến trước, ung dung nhận giải, tận hưởng thành quả nỗ lực của bản thân.
- Thỏ đến trước, nhận giải và chế diễu Rùa kém cỏi, chậm chạp.
- Rùa đến trước, nhận giải và còn dạy cho Thỏ một bài học về thói kiêu ngạo, chủ quan.
Câu 8. Theo em, văn bản trên nhằm phê phán điều gì?
- Phê phán những những người lười biếng, khoe khoang.
- Phê phán những người kiêu ngạo, coi thường người khác.
- Phê phán những người chủ quan, ích kỉ.
- Phê phán những người coi thường người khác.
Câu 9. Em có nhận xét gì về nhân vật Thỏ qua đoạn thơ sau:
Thỏ càng đủng đỉnh ở bên vệ đường,
Nhường chạy trước thêm càng danh giá;
Muốn lúc nào mà chả đến nơi,
Vừa đi, vừa nghỉ, vừa chơi,
Nghe hơi gió thổi, xem trời kéo mây.
Câu 10. Qua văn bản trên, em rút ra được bài học gì trong cuộc sống?
II. VIẾT: con thỏ và con rùa ; đọc hiểu con thỏ và con rùa
Từ câu chuyện Con Thỏ và con Rùa ở trên, hãy viết bài văn trình bày suy nghĩ của em về hậu quả của thói tự phụ trong cuộc sống.
III. HƯỚNG DẪN LÀM BÀI: con thỏ và con rùa ; đọc hiểu con thỏ và con rùa
1. Đọc hiểu con thỏ và con rùa ; đọc hiểu con thỏ và con rùa
Câu 1. D. Truyện ngụ ngôn.
Câu 2. C. Rùa và Thỏ
Câu 3. B. Rùa muốn chứng tỏ ý chí của mình và dạy cho Thỏ một bài học nhớ đời.
Câu 4. D. Phương án A, B và C đều đúng.
Câu 5. A. Nhân hóa.
Câu 6. A. Có về từ tốn, thong thả, ung dung không có điều gì phải lo nghĩ.
Câu 7. D. Rùa đến trước, nhận giải và còn dạy cho Thỏ một bài học về thói kiêu ngạo, chủ quan.
Câu 8. B. Phê phán những người kiêu ngạo, coi thường người khác.
Câu 9. con thỏ và con rùa ; đọc hiểu con thỏ và con rùa
Gợi ý: con thỏ và con rùa ; đọc hiểu con thỏ và con rùa
– Thỏ quá tự tin vào năng lực bản thân, đủng đỉnh bên vệ đường, vừa đi, vừa nghĩ, vừa chơi, nhìn ngắm mây trời gió nước mà quên mất công việc đang làm; Thỏ quá kiêu ngạo khi nhường cho Rùa chạy trước, để mình sau đó sẽ về đích một cách danh giá hơn.
– Cả thái độ, ý nghĩ và hành động của Thỏ đều cho thấy Thỏ là kẻ kiêu căng, ngạo mạn, chủ quan, coi thường người khác.
Câu 10. con thỏ và con rùa ; đọc hiểu con thỏ và con rùa
Gợi ý: con thỏ và con rùa ; đọc hiểu con thỏ và con rùa
– Sự chủ quan, kiêu ngạo, coi thường người khác sẽ bị trả giá đắt…
– Tự tin nhưng không tự kiêu, tập trung vào điểm mạnh của bản thân để làm được những việc có ích.
– Nếu có ý chí, sự cần mẫn, cố gắng và niềm tin lớn vào bản thân thì nhất định sẽ thành công.
– Yếu kèm mà giàu khát khao, nghị lực sẽ thành công.
…
2. Phần viết con thỏ và con rùa ; đọc hiểu con thỏ và con rùa
2.1. Gợi ý chung con thỏ và con rùa ; đọc hiểu con thỏ và con rùa
a. Yêu cầu về hiểu văn bản
Viết bài văn nghị luận về hậu quả của thói tự phụ trong cuộc sống.
b. Yêu cầu về nội dung: con thỏ và con rùa ; đọc hiểu con thỏ và con rùa
– Cần xác định được các từ khóa: hậu quả, thói tự phụ.
– Đây là một vấn đề rất phức tạp trong cuộc sống:
+ Tự phụ: quá đề cao bản thân mình, xem mình là quan trọng hơn hết mọi người. Đó là một nhận thức sai lạc, ảnh hưởng tiêu cực tới sự phát triển của mỗi cá nhân và gây tác động xấu đến những người xung quanh.
+ Hậu quả của thói tự phụ: tự phụ khiến con người tự thỏa mãn về bản thân, xem thường người khác, tự phụ làm mất đi khả năng cố gắng của con người; người có tính tự phụ sẽ bị mọi người phê phán, chê cười…
+ Bài học nhận thức và hành động.
e. Yêu cầu về diễn đạt: con thỏ và con rùa ; đọc hiểu con thỏ và con rùa
– Những ý kiến, lí lẽ phải được trình bày mạch lạc, rõ ràng, chắc chắn; bằng chứng phải xác đáng, thuyết phục.
– Mỗi ý cần được trình bày bằng một đoạn văn hoàn chỉnh, giữa các đoạn có sự liên kết chặt chẽ.
– Chú ý về chính tả, ngữ pháp trong diễn đạt.
d. Yêu cầu về phương thức kết hợp:
Lập luận và biểu cảm.
đ. Yêu cầu về bố cục: con thỏ và con rùa ; đọc hiểu con thỏ và con rùa
Đảm bảo yêu cầu 3 phần mở bài, thân bài, kết bài của một bài văn nghị luận về hậu quả của thói tự phụ.
2.2. Gợi ý lập dàn ý con thỏ và con rùa ; đọc hiểu con thỏ và con rùa
Lập dàn ý bài viết theo gợi ý các phần:
a. Mở bài: con thỏ và con rùa ; đọc hiểu con thỏ và con rùa
Dẫn dắt từ câu chuyện Con Thỏ và con Rùa, đặc biệt là tính cách của Thỏ để nêu vấn đề: thói tự phụ và hậu quả của nó trong đời sống.
b. Thân bài: con thỏ và con rùa ; đọc hiểu con thỏ và con rùa
– Dẫn từ câu chuyện về thất bại thê thảm của Thỏ trong câu chuyện Con thỏ và con Rùa để nêu ra vấn đề thói tự phụ.
– Tự phụ là tự quá đề cao bản thân mình, xem mình là quan trọng hơn hết mọi người. Đó là một nhận thức sai lạc, ảnh hưởng tiêu cực tới sự phát triển của mỗi cá nhân và gây tác động xấu đến những người xung quanh.
– Hậu quả của thói tự phụ:
+ Tự phụ khiến con người tự thỏa mãn về bản thân, xem thường người khác.
+ Tự phụ làm mất đi khả năng cố gắng của con người.
+ Người có tính tự phụ sẽ bị mọi người phê phán, chê cười.
– Suy ngẫm và hành động của cá nhân.
c. Kết bài: Khẳng định sự sai lầm của thói tự phụ trong cuộc sống.
2.3. Bài làm tham khảo con thỏ và con rùa ; đọc hiểu con thỏ và con rùa
Người xưa có câu:
Sông sâu tĩnh lặng,
Lúa chín cúi đầu
Câu thơ trên nhắc ta rằng vẻ đẹp con người nằm ở sự khiêm tốn nhún nhường và luôn nỗ lực vươn lên. Tự tin vào bản thân là một điều tốt nhưng thái quá lại hóa thành tự phụ, chủ quan. Thói xấu này để lại cho ta những hậu quả hết sức ê chề, xấu hố. Bài thơ “Con Thỏ và con Rùa” (trích Ngụ ngôn Aesop) là một trong những câu chuyện cho ta thấy rõ hậu quả của thói tự phụ trong cuộc sống.
Rùa kia gọi Thỏ bảo:
– Này
Thi cũng ta chạy từ đây ra đường
Thỏ bảo Rùa:
– Chị thường hóa dại
Hãy uống xong thuốc tẩy vài liều
Hoa chàng ta có nhận kèo,
Câu chuyện bắt đầu từ lời thách đấu của chú Rùa, chúng ta hãy cùng theo dõi tiếp diễn biến của cuộc chạy đua này:
Thỏ ra sức chỉ đi ba bước
Là đến nơi lấy được như không
Vội chi mà chẳng thong dong
Vừa đi vừa bỡn cũng không chậm gì
[…]
Trong khi rùa nọ ai hay vội vàng
Biết thân nặng lại càng cố gắng
Cứ từ từ rảo cẳng bước lên.
Thật như hai vecter ngược chiều nhau, theo hướng diễn biến này, theo bạn ai sẽ là người chiến thắng?
Rùa thấm thoắt đến ngay trước đích
Thỏ vội vàng một mạch chồn chân
Nhưng mà chưa được đến gần
Thì rùa đã tới nơi ăn giải rồi
Như ta thấy đó, chú Thỏ tuy sở hữu khiếu nhanh nhẹ trời sinh nhưng do “Vừa đi vừa nghỉ vừa chơi / Nghe hơi gió thổi, xem trời kéo mây” lại thêm thói tự cao tự đại nên đã phải nhận thua chú Rùa chậm chạp. “Đã bảo mà, nhanh có làm chi/ Ví chăng nhà cũng đội đi/ Như ta đây nữa chú thì bước sao.”
Walter Scott từng nói: “Một cái đầu tỉnh táo, một trái tim trung thực và một linh hồn khiêm nhường, đó là ba người dẫn đường tốt nhất qua thời gian và cõi vĩnh hằng”. Thật vậy, trong cuộc sống, ta từng chứng kiến rất nhiều người được trao cho khả năng đặc biệt, tài năng hơn người song lại nhanh chóng bước vào con đường sai lầm, con đường u mê trong chiến thắng và coi thường người khác. Câu chuyện trên là một ví dụ điển hình về hậu quả của tính tự phụ. Thỏ tượng trưng cho sự nhanh nhẹn, tháo vát, cho tài năng thiên bẩm không cần luyện tập cũng hơn hẳn rất nhiều người. Nhưng đồng thời nó cũng tượng trưng cho tính tự phụ của con người. Thỏ vốn dĩ có thể dành được chiến thắng một cách đơn giản và nhanh chóng nhưng chỉ vì suy nghĩ “Mặc kệ Rùa, Thỏ hợm ta đây /Chàng dàng chân dép chân giày […] Vừa đi vừa bỡn cũng không chậm gì”. Nên đã để thua chú Rùa một cách ê chề nhục nhã. Tự tin là một đức tính tốt nhưng nó rất gần với chủ quan, khinh địch. Những người tài giỏi nhưng lười biếng, khoe khoang sẽ dễ dàng bị ngủ quên trong vọng tưởng của bản thân. Ở đây tự tin đã chuyển thành tự phụ.
Tự phụ có thể hiểu một cách đơn giản là sự kiêu ngạo, luôn đặt mình vào trung tâm vũ trụ và xem thường người khác. Nói một cách khác tự phụ còn đồng nghĩa với tự đại và tự đắc. Những người có thói tự phụ sẽ tự cho bản thân là người hoàn toàn có quyền không nhất thiết phải tuân theo quy tắc, chuẩn mực đã được đặt ra. Tự phụ còn chính là việc con người tự nâng cao sự đánh giá của người khác về tài năng của mình, là việc con người luôn tự cho mình là giỏi, bởi vậy họ không bao giờ chịu tiếp thu ý kiến của người khác và luôn khăng khăng cho mình là đúng, là chuẩn mẫu. Tóm lại tự phụ chính là sự tự tin quá cao của dẫn tới độ sẽ làm lu mờ nhận thức của mỗi người.
Thói xấu này đem lại cho ta rất nhiều tác hại và rào cản. Người tự phụ sẽ không nhận được sự yêu thương, tôn trọng, thấu hiểu của mọi người mà thường bị cô lập, mỉa mai. Người có tính cách tự phụ không biết lắng nghe, tiếp thu, không chịu học hỏi và thường thu mình trong vỏ bọc của sự ảo tưởng sẽ dễ dàng bị tụt hậu, trở thành “ếch ngồi đáy giếng” không biết đến phần thế giới còn lại xung quanh mình. “Kiêu căng chính là bãi cát lún của lí trí” (George Sand). “Tính tự cao tự đại là nguồn gốc và lời tóm tắt của tất cả sai lầm và khổ sở” (Thomas Carlyle). Người có tính tự phụ cũng rất khó khăn trong việc làm quen và kết bạn, họ có rất ít bạn thậm chí bị cô lập bởi cái tôi trong họ quá cao nên không thể tìm thấy sự đồng điệu và thấu hiểu từ những người bạn.
Qua câu chuyện này, ta đã phần nào thấy được hậu quả to lớn mà tính tự phụ đem lại. Tự phụ là một căn bệnh rất nguy hiểm nên chúng ta cần có ý thức phòng tránh nó. Sau những lời khen ngợi tán dương ta phải biết tự khiêm và nỗ lực chứ không phải ngồi phổng mũi tự đắc. Là một học sinh ngồi trên ghế nhà trường hãy cố gắng chuyên tâm học hành, vượt qua hội chứng “vừa đủ” và “bệnh thành tích”. Không ngừng vươn lên, học, học nữa, học mãi” bởi “núi cao sẽ có núi cao hơn”, vừa đủ không tốt chút nào cho những người cố gắng hết mình. Và nếu bạn cố gắng hết sức mình thì có lẽ bạn không luôn luôn đứng đầu nhưng sẽ tiến sát hơn tới vị trí đó.
Hãy luôn cố gắng nỗ lực. Hãy vượt qua thói tự phụ. Bởi “Một người hôm qua chẳng là gì cả có thể trở nên sáng chói vào ngày mai nếu nỗ lực hết mình vào ngày hôm nay và người hôm qua đã sáng chói sẽ trở thành tầm thường nếu ngủ yên trên vòng nguyệt quế hôm nay và không chịu tiếp tục phát triển” (Kim Woo Choong).
