Đề: ga tàu tuổi thơ ; đọc hiểu ga tàu tuổi thơ
I. PHẦN ĐỌC HIỂU (4,0 điểm) ga tàu tuổi thơ ; đọc hiểu ga tàu tuổi thơ
Đọc văn bản sau : ga tàu tuổi thơ ; đọc hiểu ga tàu tuổi thơ
GA TÀU TUỔI THƠ
(Lược đoạn đầu: Tôi rất sợ những buổi chiều thu im ắng, bàng bạc trôi qua cuộc đời mình. Nó gợi nhớ cho tôi về những tháng năm tuổi thơ chiều nào cũng ra ngõ ngóng những chuyến tàu ngược chở nặng niềm mong mỏi […] Khi ấy mẹ tôi bị bệnh nặng, bố gói ghém tất cả gia tài và tình yêu đưa mẹ lên chuyến tàu xuôi xuống Hà Nội chữa bệnh, nhà chỉ còn ba anh em chăm nhau)
Ở ngõ nhà tôi có một cây bạch đàn to, mỗi hôm ra ngóng bố mẹ tôi lại lấy mảnh trai cứa lên thân cây một vạch. Cho đến buổi chiều hôm ấy anh tôi đếm trên thân cây thấy vừa tròn mười lăm vạch. Chiều ấy khi trời đã tối hẳn, anh tôi đã dắt thằng út em vào nhà, tôi vẫn còn đứng nán lại nhìn một lần nữa phía con đường mòn. Tôi bỗng hét lên sung sướng vì đã nhìn thấy bóng dáng thân quen của bố mẹ đang đi về phía chúng tôi. Buổi chiều muộn ấy là một buổi chiều tràn ngập niềm vui, thằng út em sà vào vòng tay, dụi dụi vào ngực mẹ như nó vẫn còn nhớ mùi hương của sữa. Anh cả vừa hát, vừa nhảy chân sáo đi đằng sau. Bố công kênh tôi trên đôi vai đã gầy sọp đi vì vất vả. Tối ấy cả nhà trải chiếu ra giữa sân ngập tràn ánh trăng, mẹ lại hát ru em ngủ, bố kể nốt câu chuyện cổ tích ‘‘Cây khế’’ còn dang dở 15 ngày trước…
Rồi khi em út tôi bị ung nhọt mọc đầy người, bố mẹ lại một lần nữa gồng gánh niềm tin xuôi tàu về Hà Nội. Nhà chỉ còn hai anh em chăm nhau nhưng vẫn không quên chiều chiều lại ra ngõ ngóng. Mấy đứa trẻ con trong xóm chơi bắn bi với tôi bị thua nên ghét tôi lắm, cứ chiều thấy anh em tôi ra ngõ là chúng lại xúm vào trêu rất ác: ‘‘Đồ mồ côi! Anh em nhà mồ côi bị bố mẹ bỏ rơi. Ê ồ! Ê ồ!’’ Tôi vừa gào khóc vừa nhặt đất đá ném lũ trẻ. Anh cả cõng tôi trên lưng đi về phía con đường mòn, chúng tôi cứ đi từ khi mặt trời bắt đầu xuống núi đến khi tôi mỏi mắt cũng không nhìn rõ hướng đi. Lúc ấy tôi khóc khản cả cổ còn anh trai thì luôn miệng dỗ dành:
– Em gái ngoan nào, để anh cõng em đi tìm bố mẹ đi tìm em út nhé. Rồi mai anh đi hái quả đùm đũm chín mọng đỏ cho ăn nhé.
Đấy là lần đầu tiên chúng tôi nhìn thấy ga tàu, hai đứa trẻ con cõng nhau đứng lọt thỏm giữa sân ga im ắng, khách xuống tàu đã về hết tự lúc nào. Anh tôi đứng lặng rất lâu, tôi thấy có vài giọt nước ấm rơi xuống đôi bàn tay đang bá vào cổ anh. Tôi biết là anh đang khóc, nhưng sau đó anh lại xốc tôi lên và cõng quay trở lại con đường mòn khi nãy.
Tôi không thể nhớ nổi có biết bao buổi chiều đã đi qua cuộc đời chúng tôi buồn bàng bạc như thế. Bởi em tôi bệnh rất nặng, phải mấy năm sau em mới thật sự khỏi bệnh. Trong lúc bố mẹ tôi gồng gánh trên đôi vai mình những gian nan, vất vả chạy chữa khắp nơi để cứu lấy sinh mạng em tôi, thì anh trai đã phải lớn lên trước tuổi để che chở, bao bọc thứ niềm tin nhỏ bé trong tôi. Từ tình yêu thương đó tôi lớn lên từng ngày một, tôi hiểu ra rằng những chuyến đi của bố mẹ có ý nghĩa lớn lao như thế nào, tôi cũng hiểu rằng anh cả là một người anh thật tuyệt vời. Lúc bố mẹ vắng nhà anh đã đứng vững, đã làm cái “nóc nhà” để che chở vỗ về và cả tha thứ cho bầy em bé nhỏ của mình.
Cho đến mãi sau này tôi cũng không bao giờ quên những buổi chiều anh trai tôi dắt tôi ra ngõ ngóng người thân trở về. Cây bạch đàn ở ngõ đã bao lần thay vỏ, những vết khắc năm xưa đã không còn nữa nhưng vết khắc tuổi thơ thì vẫn luôn hằn trong tâm trí chúng tôi. Để sau này khi dòng xoáy cuộc đời có cuốn chúng tôi về đâu đi nữa thì những buổi chiều ngang qua cuộc đời sẽ giúp tôi tìm về nguồn cội để biết yêu thương và được yêu thương thật nhiều trong vòng tay ấm áp của gia đình.
(Theo tác giả Vũ Thị Huyền Trang, Ga tàu tuổi thơ, báo Tài hoa trẻ, số 750 ngày 15.02.2012)
Thực hiện các yêu cầu :
Câu 1. Xác định ngôi kể của người kể chuyện.
Câu 2. Xác định không gian và thời gian của câu chuyện.
Câu 3. Theo anh/chị, hành động “lấy mảnh trai cứa lên thân cây” thể hiện tâm trạng gì của nhân vật tôi?
Câu 4. Nêu chủ đề của truyện ngắn.
Câu 5. Từ tình cảm của người anh dành cho em gái, anh/chị rút ra thông điệp gì có ý nghĩa nhất cho bản thân? Hãy lí giải
II. PHẦN VIẾT (6,0 điểm)
Câu 1. (2,0 điểm)
Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) trình bày cảm nhận của anh/chị về nhân vật người anh trong văn bản trên.
Câu 2. (4,0 điểm)
Lạm dụng mạng xã hội đang là một thói quen phổ biến trong giới trẻ hiện nay.
Em hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) thuyết phục họ từ bỏ thói quen này.
—————-Hết————–
Gợi ý trả lời ga tàu tuổi thơ ; đọc hiểu ga tàu tuổi thơ
| Phần | Câu | Nội dung | Điểm |
| I | ĐỌC HIỂU ga tàu tuổi thơ ; đọc hiểu ga tàu tuổi thơ | 4,0 | |
| 1 | Người kể chuyện trong truyện ngắn thuộc ngôi thứ nhất
Hướng dẫn chấm: – HS trả lời như đáp án : 0,5 điểm – HS trả lời sai hoặc không trả lời: Không cho điểm |
0,5 | |
| 2 | Không gian và thời gian của câu chuyện: – Không gian: ngõ nhỏ, đường mòn, sân ga – Thời gian: những buổi chiều Hướng dẫn chấm: – HS trả lời như đáp án hoặc tương đương: 0,5 điểm – HS trả lời được 1 ý trong đáp án (không gian hoặc thời gian): 0,25 điểm – HS trả lời sai hoặc không trả lời: Không cho điểm |
0,5 | |
| 3 | Tâm trạng của nhân vật tôi:
– Cô đơn, trống vắng – Nhớ thương và trông ngóng và khao khát gặp cha mẹ Hướng dẫn chấm: – Hs trả lời đủ 2 ý như đáp án hoặc diễn đạt tương đương: 1,0 điểm – HS trả lời đúng 1 ý trong đáp án hoặc diễn đạt tương đương: 0,5 điểm – HS không trả lời hoặc trả lời sai: Không cho điểm. |
1,0 | |
| 4 | Chủ đề của truyện ngắn:
– Cảm thông, thấu hiểu với nỗi cô đơn, vất vả của những đứa trẻ khi cha mẹ vắng nhà – Ngợi ca tình yêu thương, đoàn kết trong tình anh em của những đứa trẻ Hướng dẫn chấm: – HS trả lời đủ 2 ý như đáp án hoặc diễn đạt tương đương: 1,0 điểm – HS trả lời đúng 1 ý trong đáp án hoặc diễn đạt tương đương: 0,5 điểm – HS trả lời sai cả hai hoặc không trả lời: Không cho điểm |
1,0 | |
| 5 | – Thông điệp: 0,5 điểm
+ Hãy yêu thương những người thân trong gia đình + Cần trân trọng tình cảm gia đình … – Lí giải: 0,5 điểm HS có thể lí giải theo nhiều cách, tuy nhiên cần hợp lí và thuyết phục Hướng dẫn chấm: ga tàu tuổi thơ ; đọc hiểu ga tàu tuổi thơ – HS nêu được thông điệp và lí giải thuyết phục, hợp lí: 1,0 điểm – HS chỉ nêu được thông điệp/ lí giải: 0,5 điểm – HS nêu được thông điệp và lí giải nhưng chung chung, chưa rõ ràng: 0,5 điểm – HS không trả lời/ trả lời sai: Không cho điểm |
1,0
|
|
| II | 1 | VIẾT ga tàu tuổi thơ ; đọc hiểu ga tàu tuổi thơ | 6,0 |
| Viết đoạn văn nghị luận (200 chữ) trình bày cảm nhận của anh/ chị về nhân vật người anh trong văn bản ở phần Đọc hiểu | 2,0 | ||
| a. Xác định được yêu cầu về hình thức, dung lượng đoạn văn
Xác định đúng yêu cầu về hình thức và dung lượng (khoảng 200 chữ) của đoạn văn. Học sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng-phân-hợp, song hành hoặc móc xích. |
0,25 | ||
| b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận
Cảm nhận nhân vật người anh trong đoạn trích văn bản “Ga tàu tuổi thơ” |
0,25 | ||
| c. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận
– Học sinh xác định được các ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận. Sau đây là một số gợi ý: + Người anh trai là nhân vật chính thể hiện chủ đề tư tưởng của tác phẩm. Do hoàn cảnh gia đình khó khăn, người thân đau ốm phải đi chữa bệnh, dù còn nhỏ, người anh trai đã thay cha mẹ chăm sóc em gái mình + Người anh trai trưởng thành trước tuổi, yêu thương, động viên, là chỗ dựa tinh thần vững chắc cho cô em gái nhỏ;… – Sắp xếp được hệ thống ý hợp lí theo đặc điểm bố cục của kiểu đoạn văn. Hướng dẫn chấm: ga tàu tuổi thơ ; đọc hiểu ga tàu tuổi thơ – HS phân tích đủ ý, sâu sắc, lập luận chặt chẽ: 0,5 điểm – HS phân tích thiếu ý hoặc chưa sâu sắc: 025 điểm – HS phân tích chung chung, chưa rõ ý: 0,25 điểm |
0,5 | ||
| d. Viết đoạn văn đảm bảo các yêu cầu sau: – Lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận: Cảm nhân nhân vật người anh trai – Trình bày rõ quan điểm và hệ thống các ý – Lập luận chặt chẽ, thuyết phục; lí lẽ xác đáng; bằng chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và bằng chứng |
0,5 | ||
| đ. Diễn đạt ga tàu tuổi thơ ; đọc hiểu ga tàu tuổi thơ
Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết văn bản. |
0,25 | ||
| e. Sáng tạo: ga tàu tuổi thơ ; đọc hiểu ga tàu tuổi thơ
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ. |
0,25 | ||
| 2 | Lạm dụng mạng xã hội đang là một thói quen phổ biến trong giới trẻ hiện nay.
Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) thuyết phục họ từ bỏ thói quen này. |
4,0
0,25
0,5 1,0
1,5
0,25
0,5 |
|
| a. Xác định được yêu cầu của kiểu bài
Xác định được yêu cầu của kiểu bài: nghị luận xã hội |
|||
| b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận
Thuyết phục giới trẻ từ bỏ thói quen lạm dụng mạng xã hội |
|||
| c. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề của bài viết
– Xác định được các ý của bài viết – Sắp xếp được các ý hợp lí theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận: *Giới thiệu vấn đề nghị luận và nêu khái quát quan điểm cá nhân về vấn đề. *Triển khai vấn đề nghị luận – Giải thích vấn đề nghị luận – Thể hiện quan điểm của người viết về vấn đề cần nghị luận Có thể theo một số gợi ý sau: – Mạng xã hội là hệ thống cung cấp cho con người ở khắp mọi nơi các dịch vụ chia sẻ thông tin, trò chuyện trực tuyến, chia sẻ âm thanh, hình ảnh… – Biểu hiện của tình trạng lạm dụng mạng xã hội: + Người trẻ dùng mạng xã hội một cách thường xuyên, liên tục cả ngày và đêm + Ít quan tâm đến những vấn đề xung quanh trong cuộc sống thực – Lí do cần phải từ bỏ thói quen lạm dụng mạng xã hội: + Tác hại đối với sức khỏe: . Não bộ không được nghỉ ngơi . Thiếu ngủ, mất ngủ, sức khỏe suy kiệt, tâm trí mất tỉnh táo + Tác hại đối với học tập và công việc: . Mất tập trung gây ảnh hưởng xấu đến kết quả học tập . Lơ là mục tiêu, hạn chế khả năng sáng tạo, công việc kém hiệu quả + Tác hại đối với nhận thức và giao tiếp xã hội: . Dễ có những suy nghĩ tiêu cực . Dễ gây mâu thuẫn trên không gian mạng lẫn ngoài đời sống . Mất đi sự kết nối với mọi người xung quanh … – Lợi ích của việc từ bỏ thói quen lạm dụng mạng xã hội: + Đảm bảo sức khỏe + Học tập, công tác đạt hiệu quả cao + Tập trung vào cuộc sống thực, nâng cao chất lượng cuộc sống … – Giải pháp khắc phục thói quen lạm dụng mạng xã hội: + Giới hạn thời gian sử dụng mạng xã hội + Đối với những công việc không cần mạng xã hội cần tránh để điện thoại bên mình + Gắn kết bản thân với cuộc sống thực … * Khẳng định lại vấn đề: |
|||
| d. Viết bài văn đảm bảo các yêu cầu sau:
– Chỉ bắt buộc triển khai hai luận điểm: Lí do cần phải từ bỏ thói quen lạm dụng mạng xã hội và giải pháp khắc phục thói quen ấy – Lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận.. – Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng, bằng chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và bằng chứng. Lưu ý: Học sinh có thể bày tỏ suy nghĩ, quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật. |
|||
| đ. Diễn đạt ga tàu tuổi thơ ; đọc hiểu ga tàu tuổi thơ
Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp, dùng từ tiếng Việt, liên kết văn bản. |
|||
| e. Sáng tạo ga tàu tuổi thơ ; đọc hiểu ga tàu tuổi thơ
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ. |
|||
| Tổng điểm ga tàu tuổi thơ ; đọc hiểu ga tàu tuổi thơ | 10,0 | ||
ga tàu tuổi thơ ; đọc hiểu ga tàu tuổi thơ
