Đề: đọc hiểu một bữa no ; một bữa no đọc hiệu tự luận
I. ĐỌC-HIỂU (4,0 điểm) đọc hiểu một bữa no ; một bữa no đọc hiệu tự luận
Đọc văn bản sau: đọc hiểu một bữa no ; một bữa no đọc hiệu tự luận
… “Bà lão ấy hờ con suốt một đêm. Bao giờ cũng vậy cứ hết đường đất làm ăn là bà lại hờ con. Làm như chính tự con bà nên bây giờ bà phải đói. Mà cũng đúng như thế thật. Chồng bà chết từ khi nó mới lọt lòng ra. Bà thắt lưng buộc bụng, nuôi nó từ tấm tấm, tí tí giở đi. Cũng mong để khi mình già, tuổi yếu mà nhờ. Thế mà chưa cho mẹ nhờ đưọc một li, nó đã lăn cổ ra nó chết. Công bà thành công toi. Con vợ nó không phải giống người. Nó có biết thương mẹ già đâu!
Chồng chết vừa mới xong tang, nó đã vội vàng đi lấy chồng ngay, nó đem đứa con gái lên năm giả lại bà. Thành thử bà đã già ngót bảy mươi, lại còn phải làm còm cọm, làm mà nuôi đứa con gái ấy cho chúng nó. Hết xương, hết thịt vì con, vì cháu, mà nào được trông mong gì?
Nuôi cháu bảy năm trời, mãi cho đến khi nó đã mười hai, bà cho nó đi làm con nuôi người ta lấy mười đồng. Thì cải mả cho bố nó đã mất tám đồng rồi. Còn hai đồng bà dùng làm vốn đi buôn, kiếm mỗi ngày dăm ba xu lãi nuôi thân. Có chạy xạc cả gấu váy, hết chợ gần đến chợ xa, thì mới kiếm nổi mỗi ngày mấy đồng xu. Sung sướng gì đâu! Ấy thế mà ông trời ông ấy cũng chưa chịu để yên. Năm ngoái đấy, ông ấy còn bắt bà ốm một trận thập tử nhất sinh. Có đồng nào hết sạch. Rồi chết thì không chết nhưng bà lại bị mòn thêm rất nhiều sức lực. Chân tay bà đã bắt đầu run rẩy. Người bà thỉnh thoảng tự nhiên bủn rủn. Đang ngồi mà đứng lên, hai mắt cũng hoa ra. Đêm nằm, xương cốt đau như giần. Đi đã thấy mỏi chân. Như vậy thì còn buôn bán làm sao được? Nghĩ đến nắng gió bà đã sợ…”
(Trích Một bữa no, Tuyển tập Nam Cao, NXB Thời đại,1943)
Thực hiện các yêu cầu sau: đọc hiểu một bữa no ; một bữa no đọc hiệu tự luận
Câu 1: Xác định ngôi kể của người kể chuyện?
Câu 2: Trong văn bản trên, hoàn cảnh của bà lão được miêu tả qua những chi tiết nào?
Câu 3: Nêu chủ đề của văn bản trên?
Câu 4: Trong văn bản trên, tác giả thể hiện tư tưởng, tình cảm gì?
Câu 5: Anh/chị hãy nhận xét về nghệ thuật miêu tả tâm trạng nhân vật của Nam Cao?
II.VIẾT (6,0 điểm) đọc hiểu một bữa no ; một bữa no đọc hiệu tự luận
Câu 1: (2,0 điểm) đọc hiểu một bữa no ; một bữa no đọc hiệu tự luận
Anh/chị hãy viết một đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) cảm nhận về hình ảnh người bà qua đoạn trích trên?
Câu 2: (4,0 điểm) đọc hiểu một bữa no ; một bữa no đọc hiệu tự luận
Anh/chị hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ về bản thân cần chấp nhận sự thất bại như thế nào để thành công trong cuộc sống?
Đáp án: đọc hiểu một bữa no ; một bữa no đọc hiệu tự luận
Phần I | Câu | Nội dung | Điểm |
1 | ĐỌC -HIỂU đọc hiểu một bữa no ; một bữa no đọc hiệu tự luận | 4,0 | |
1 | Ngôi kể chuyện: ngôi thứ ba
Hướng dẫn chấm: – HS trả lời đúng như đáp án 0,5 điểm – HS trả lời sai hoặc không trả lời: không cho điểm. |
0,5 | |
2 | Hoàn cảnh của bà lão được miêu tả qua các chi tiết:
+ Chồng bà chết từ khi nó mới lọt lòng ra. + Bà thắt lưng buộc bụng, nuôi nó từ tấm tấm, tí tí giở đi. + Thế mà chưa cho mẹ nhờ đưọc một li, nó đã lăn cổ ra nó chết. + Chồng chết vừa mới xong tang, nó đã vội vàng đi lấy chồng ngay, nó đem đứa con gái lên năm giả lại bà. + Thành thử bà đã già ngót bảy mươi, lại còn phải làm còm cọm, làm mà nuôi đứa con gái ấy cho chúng nó. Hướng dẫn chấm: đọc hiểu một bữa no ; một bữa no đọc hiệu tự luận – HS trả lời đúng như đáp án: 0,5 điểm – HS trả lời đúng 1 ý: 0,25 điểm – HS trả lời không đúng như đáp án: không cho điểm. |
0,5 | |
3 | Chủ đề của đoạn trích: phản ánh số phận nghèo khổ, bất hạnh, đáng thương của bà lão nói riêng và của người nông dân Việt Nam nói chung trước Cách mạng tháng Tám năm 1945. Đồng thời thể hiện tấm lòng nhân đạo cao cả của nhà văn Nam Cao.
Hướng dẫn chấm: đọc hiểu một bữa no ; một bữa no đọc hiệu tự luận – HS trả lời đúng như đáp án: 1,0 điểm – HS trả lời đúng 1/2 như đáp án hoặc diễn đạt tương đương: 0,5 điểm – HS trả lời không đúng như đáp án: không cho điểm. |
1,0 |
|
4 | Tác giả thể hiện tư tưởng, tình cảm:
– Thông qua nhân vật bà lão, tác giả Nam Cao đã cho thấy sự đồng cảm, thương xót cho những số phận con người hẩm hiu, bất hạnh trong xã hội. – Đồng thời cũng là sự lên án đanh thép những tội ác mà bọn cường quyền phủ lên những người dân vô tội. Hướng dẫn chấm: đọc hiểu một bữa no ; một bữa no đọc hiệu tự luận – HS trả lời đủ ý như đáp án hoặc diễn đạt tương đương: 1,0 điểm – HS trả lời đúng 1 ý trong đáp án hoặc diễn đạt tương đương: 0,5 điểm. – HS trả lời sai hoặc không trả lời: Không cho điểm |
1,0 |
|
5 | Nhận xét nghệ thuật miêu tả nhân vật của Nam Cao:
-Nam Cao từ lâu đã được mệnh danh là bậc thầy miêu tả tâm lí nhân vật. Ông có những phát hiện tinh tế, những miêu tả và nhận xét sắc sảo, đầy tính logic mặc dù chỉ thông qua những chi tiết rất nhỏ. – Ngòi bút của Nam Cao đã luồn lách vào những ngõ ngách sâu kín nhất của tâm hồn, của những diễn biến tâm lí phức tạp. Hướng dẫn chấm: đọc hiểu một bữa no ; một bữa no đọc hiệu tự luận – HS trả lời đủ ý như đáp án hoặc diễn đạt tương đương: 1,0 điểm – HS trả lời đúng 1 ý trong đáp án: 0,5 điểm – HS trả lời sai hoặc không trả lời: Không cho điểm |
1,0 | |
Phần II | Làm văn đọc hiểu một bữa no ; một bữa no đọc hiệu tự luận | 6,0 | |
Câu | 1 | Anh/chị hãy viết một đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) cảm nhận về về hình ảnh người bà qua đoạn trích trên? | 2,0 |
a. Xác định được yêu cầu về hình thức, dung lượng của đoạn văn
Xác định đúng yêu cầu về hình thức và dung lượng (khoảng 200 chữ) của đoạn văn. Thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng – phân – hợp, móc xích hoặc song hành |
0,25 | ||
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận
Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: hình ảnh người bà hiện lên với cuộc sống khốn khổ, nghèo khó, bất hạnh. |
0,25 | ||
c. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận
Xác định được các ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận, sau đây là một số gợi ý: – Bà lão trong truyện ngắn “Một bữa no” của Nam Cao là một người phụ nữ vô cùng đáng thương và tội nghiệp. Nam Cao đã xây dựng nhân vật người bà luôn gặp những vận rủi trong cuộc sống. Đó là kiếp sống khốn khổ, đắm chìm trong tăm tối. Bà sớm góa bụa, một mình gà mái nuôi con nhưng niềm ni vọng duy nhất ấy cũng sớm vụt tắt. Đứa con mà bấy lâu bà chăm lo cũng vội vàng bỏ lại bà mà ra đi. Tưởng như sự đau khổ chỉ dừng tới thế nhưng dường như định mệnh vẫn không buông tha cho bà. Cuộc sống của người đàn bà ấy khốn khổ vô cùng. Số phận của bà lại chính là số phận của đa số con người trong thời kỳ xã hội loạn lạc bấy giờ. – Qua đó ta thấy được sự xót xa, thương cảm của nhà văn Nam Cao đối với số phận nghèo khổ, bất hạnh của con người trong xã hội cũ. Đồng thời cũng là sự lên án đanh thép những tội ác mà bọn cường quyền phủ lên những người dân vô tội. Hướng dẫn chấm: – HS phân tích đủ ý, sâu sắc, lập luận chặt chẽ: 0,5 điểm – HS phân tích thiếu ý hoặc chưa sâu sắc: 025 điểm – HS phân tích chung chung, chưa rõ ý: 0,25 điểm |
0,5 | ||
d. Viết đoạn văn đảm bảo các yêu cầu sau:
– Lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận: hình ảnh người bà hiện lên với cuộc sống khốn khổ, nghèo khó, bất hạnh. – Trình bày rõ quan điểm và hệ thống các ý. – Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng; bằng chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và bằng chứng |
0,5
|
||
đ. Diễn đạt đọc hiểu một bữa no ; một bữa no đọc hiệu tự luận
Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp Tiếng Việt, liên kết câu trong đoạn văn. |
0,25 | ||
e. Sáng tạo đọc hiểu một bữa no ; một bữa no đọc hiệu tự luận
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ. |
0,25 | ||
2 | Anh/chị hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ về bản thân cần chấp nhận sự thất bại như thế nào để thành công trong cuộc sống? | 4,0 | |
a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận văn học
Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài khái quát được vấn đề. |
0,25 | ||
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận
Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: bản thân cần chấp nhận sự thất bại như thế nào để thành công trong cuộc sống. |
0,5 | ||
c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm
Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần giới thiệu được vấn đề cần bàn luận, hệ thống luận điểm chặt chẽ, lập luận thuyết phục, sử dụng dẫn chứng hợp lí. Sau đây là một số gợi ý: – Giải thích: Thất bại là 1 thời điểm mà người ta chưa thể thực hiện được những mục tiêu mà mình đề ra, là những vấp ngã, khiến ta cảm thấy dễ dáng chán nản và mệt mỏi. Vấn đề nêu ra: cách ứng xử, thái độ của bản thân cần chấp nhận sự thất bại như thế nào để thành công trong cuộc sống. – Bàn luận: bản thân cần chấp nhận sự thất bại như thế nào để thành công trong cuộc sống. + Cần nhận thức rõ: Thất bại chỉ là khoảnh khắc, là câu chuyện của một thời điểm; Con đường đi đến thành cong là con đường đi xuyên qua sự thất bại. + Thừa nhận và đối diện với thất bại. Chính nhờ thất bại mà con người tích lũy được kinh nghiệm, mài sắc được ý chí và nghị lực. + Kiểm điểm và nhìn nhận, đánh giá lại bản thân mình: Đánh giá lại năng lực, những kinh nghiệm mình đã gặt hái được. + Tìm kiếm một hướng đi mới hoặc tiếp tục cuộc hành trình. – Bài học, liên hệ: + Vấn đề nêu ra đã thể hiện lối sống lành mạnh tiến về phía trước. Thế hệ trẻ hiện nay rất ít chịu đựng được thất bại và vượt qua thất bại, hoặc bỏ cuộc, hoặc lảng tránh,.. + Thất bại và thành công không đối lập với nhau. Thất bại là thành công bị trì hoãn. Chấp nhận thất bại là một cách, thậm chí là cách duy nhất để kiến tạo thành công. Hướng dẫn chấm: – HS viết như yêu cầu; lập luận chặt chẽ, luận điểm sáng rõ: 2,0 điểm – 2,5 điểm. – HS viết như yêu cầu; lập luận tương đối chặt chẽ, luận điểm còn chưa rõ ràng: 1,5 điểm -2,0 điểm. – HS viết chung chung, sơ sài: 1,0 điểm – đến 1,5 điểm – HS viết lan man, không có luận điểm: 0,25 điểm – 0,5 điểm. – HS lạc đề hoặc không làm bài: 0,0 điểm |
2,5 | ||
d. Chính tả, ngữ pháp đọc hiểu một bữa no ; một bữa no đọc hiệu tự luận
Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt. |
0,25 | ||
e. Sáng tạo: đọc hiểu một bữa no ; một bữa no đọc hiệu tự luận
Bài viết có giọng điệu riêng; cách diễn đạt sáng tạo, sử dụng kiến thức lí luận; văn phong trôi chảy; kết hợp các phương thức biểu đạt và kiến thức tiếng Việt để bài viết giàu hình ảnh, cảm xúc. |
0,5 | ||
Tổng | I +II | 10,0 |
đọc hiểu một bữa no ; một bữa no đọc hiệu tự luận