Bài: soạn chuyện chức phán sự đền tản viên ; soạn chuyện chức phán sự đền tản viên lớp 12 chân trời sáng tạo ; soạn chuyện chức phán sự đền tản viên chân trời sáng tạo
Chuyện chức phán sự đền Tản Viên
Nguyễn Dữ
Câu 1:
a. Đề tài: về nhân cách của người trí thức Nho học.
b. Tóm tắt chuỗi hành động, sự kiện:
– Ngô Tử Văn đốt đền, sau đó đối mặt với tên giặc với thái độ “ngất ngưởng”, rồi đối thoại với vị Thổ Công à biết sự thật về tên giặc và chủ nhân thật sự của ngôi đền.
– Ngô Tử Văn bị áp giải xuống âm phủ, đấu khẩu với tên giặc trước Diêm Vương à Diêm Vương nghi ngờ, điều tra sự thật, phán xử công minh.
– Ngô Tử Văn trở về, nhận chức phán sự đền Tản Viên và qua đời.
c. Mối quan giữa các sự kiện trong chuỗi hành động: Kết hợp giữa quan hệ nhân quả và quan hệ tuyến tính. Quan hệ nhân – quả: việc Tử Văn đốt đền là nguyên nhân của việc xuống âm phủ, hành động đấu tranh và cốt cách cứng cỏi, lẫm liệt của Tử Văn là nguyên nhân chàng được tiến cử chức phán sự đền Tản Viên. Quan hệ tuyến tính: các sự việc tiếp nối nhau theo thời gian.
Câu 2 soạn chuyện chức phán sự đền tản viên ; soạn chuyện chức phán sự đền tản viên lớp 12 chân trời sáng tạo ; soạn chuyện chức phán sự đền tản viên chân trời sáng tạo
* Nhận xét tính cách nhân vật Tử Văn:
– Người kể chuyện là tác giả:
+ “Chàng vốn khảng khái, nóng nảy, thấy sự tà gian thì không thể chịu được, vùng Bắc người ta vẫn khen là một người cương trực”.
+ “Tử Văn rất tức giận, một hôm tắm gội sạch sẽ, khấn trời, rồi châm lửa đốt đền. Mọi người đều lắc đầu lè lưỡi, lo sợ thay cho Tử Văn, nhưng chàng vẫn vung tay không cần gì cả”.
– Lời của người phương Bắc:
+ Nhà ngươi đã theo nghiệp nho, đọc sách vở của thánh hiền, há không biết cái đức của quỷ thần sao,…
* Liệt kê một số chi tiết thể hiện hành động và lời nói của Tử Văn:
– Tử Văn mặc kệ, vẫn cứ ngồi ngất ngưởng tự nhiên.
– Ngô Soạn này là một kẻ sĩ ngay thẳng ở trần gian.
– Nếu nhà vua không tin lời tôi, xin đem tư giấy đến đền Tản Viên để hỏi.
→ Tính cách nhân vật Tử Văn: trọng lẽ phải, công lí; nghĩa khí, cứng cỏi; xứng đáng đảm nhiệm chức phán sự
→ Tử Văn tiêu biểu cho những người thuộc tầng lớp trí thức trong xã hội đương thời.
Câu 3: soạn chuyện chức phán sự đền tản viên ; soạn chuyện chức phán sự đền tản viên lớp 12 chân trời sáng tạo ; soạn chuyện chức phán sự đền tản viên chân trời sáng tạo
Đây là câu hỏi mở, cần chấp nhận, tôn trọng sự khác biệt, khuyên khích nhận xét đánh giá riêng của HS.
– Đối với chi tiết hình phạt của Diêm Vương dành cho “người đội mũ trụ”, tức tên giặc phương Bắc: kẻ gian dối, có tội: phải bị trừng trị, dù đã chết.
– Đối với chi tiết (b): Công lí được thực thi một cách công minh, công bằng: những người có công thì được vinh danh.
Câu 4: soạn chuyện chức phán sự đền tản viên ; soạn chuyện chức phán sự đền tản viên lớp 12 chân trời sáng tạo ; soạn chuyện chức phán sự đền tản viên chân trời sáng tạo
a. Cách kết truyện: kết truyện hợp lí, có hậu, tôn vinh nhân cách cứng cỏi và hành động bảo vệ chính nghĩa đến cùng của nhân vật.
b. Lời bình của tác giả: Lời văn cô đúc, giàu hình ảnh và tính triết lí “kẻ sĩ không nên kiêng sợ sự cứng cỏi”, trực tiếp ca ngợi nhân vật Tử Văn. Lời bình cũng cho thấy nhân vật Tử Văn không chỉ là hiện thân cho cái Thiện nói chung trong truyện cổ tích mà còn hiện thân cho cốt cách “cứng cỏi, trung thực, nghĩa khí” được đặc biệt đề cao ở người trí thức Nho học (thường gọi là “kẻ sĩ”) ngày xưa.
Câu 5:
* Tính cách Tử Văn
– Thể hiện niềm tin vào công lí: Cái ác sẽ bị trừng trị, cái thiện sẽ chiến thắng.
– Khẳng định giá trị con người: Con người cần có lòng dũng cảm, dám đấu tranh chống lại cái ác để bảo vệ cuộc sống tốt đẹp.
– Phê phán những tệ nạn xã hội: Tham nhũng, bất công, áp bức.
– Ca ngợi những phẩm chất tốt đẹp của con người: cương trực, dũng cảm, công bằng, thương dân.
→ Chủ đề truyện:
Ca ngợi những người có nhân cách cứng cỏi, sẵn sàng đấu tranh cho chính nghĩa của người tri thức thời xưa. Chủ đề đó được thể hiện rõ qua cách xây dựng tính cách của nhân vật Ngô Tử Văn.
Câu 6: soạn chuyện chức phán sự đền tản viên ; soạn chuyện chức phán sự đền tản viên lớp 12 chân trời sáng tạo ; soạn chuyện chức phán sự đền tản viên chân trời sáng tạo
| Các yếu tố trong truyện truyền kì | Thể hiện trong VB
Chuyện chức phán sự đền Tản Viên |
Nhận xét |
| Đề tài | nhân cách của người trí thức Nho học | Những đặc điểm của truyện truyền kì được thể hiện rõ ràng và đầy đủ trong VB Chuyện chức phán sự đền Tản Viên. |
| Không gian/ thời gian | – Thế giới con người và thế giới âm phủ có sự tương giao: đất Lạng Giang, đền Tản Viên và Minh Ti;
– Có sự đan xen về thời gian ở cõi trần với cõi âm ti: té ra mình đã chết được hai ngày rồi; một buổi sớm, năm Giáp Ngọ; Đến nay, con cháu Tử Văn hãy còn,… |
|
| Nhân vật | Người trần gian: Tử Văn, viên Bách hộ; cõi âm ti: Thổ Công, hồn Tử Văn, viên tướng bại trận Bắc triều, Diêm Vương, quỷ Dạ Xoa,… | |
| Yếu tố kì ảo/ cốt truyện | Nhiều yếu tố kì ảo được sử dụng qua các chi tiết: ngục Cửu U, ngôi mộ của tên tướng giặc kia tự dưng bị bật tung lên, hài cốt tan tành ra như cám vậy; (…) trong sương có xe ngựa đi đến ầm ầm,…
Cốt truyện (xem lại PHT số 2). |
Câu 7:
| Tác phẩm | Yếu tố kì ảo | Nhận xét cách sử dụng yếu tố kì ảo | |
| Tương đồng | Khác biệt | ||
| Chuyện chức phán sự đền Tản Viên |
|
Sử dụng yếu tố kì ảo để can thiệp vào hành động của nhân vật hay trợ giúp họ tháo gỡ khó khăn, giải quyết xung đột, thay đổi số phận nhân vật. | Yếu tố kì ảo được sử dụng như là phương tiện nghệ thuật, qua đó đề cập đến những vấn đề của xã hội đương thời: cảnh báo việc ma, quỷ (hồn ma của tên giặc phương Bắc) lấn át, xua đuổi cả thần linh, tín ngưỡng bản địa (miếu thiêng của Thổ Thần,…), sự dũng cảm đấu tranh với cái xấu của “kẻ sĩ”. |
|
Truyện cổ tích thần kì, ví dụ: Ăn khế trả vàng, Thánh Gióng, Sọ Dừa,… |
|
Thể hiện niềm tin của tác giả dân gian rằng: người hiền lành bị thua thiệt sẽ được đền bù; kẻ tham lam tự chuốc lấy tai hoạ; thể hiện ước mơ, hi vọng về sự lập lại công bằng trong đời thực. | |
