Đề: trong sương hồng hiện ra ; đọc hiểu trong sương hồng hiện ra
I. Phần Đọc hiểu (4,0 điểm)
Đọc văn bản: trong sương hồng hiện ra ; đọc hiểu trong sương hồng hiện ra
TRONG SƯƠNG HỒNG HIỆN RA
(Tóm tắt: Nhà A1 của khu nhà tập thể Cánh Đồng Xanh bị sụt nghiêng khiến Tân, một chàng trai 17 tuổi, bị điện giật rơi vào cơn hôn mê. Trong cơn hôn mê, Tân đã đi ngược thời gian về 20 năm trước. Ở đó, Tân đã được sống trong hoàn cảnh chiến tranh, chứng kiến những trận ném bom phá hoại miền Bắc của đế quốc Mỹ, được gặp bà (khi đó bà còn trẻ), gặp cha mẹ mình thuở mới yêu nhau và gặp những con người của 20 năm trước. Chuyến du hành xuyên thời gian đã giúp Tân hiểu thêm nhiều điều về cuộc sống và thêm trân quý những khoảnh khắc đầm ấm bên gia đình.).
– Này cháu – Bà mẹ lay nhẹ bên vai trần nóng giẫy của chàng trai – Cháu ơi dậy nào… […]
– Ôi, bà! – Chàng trai mệt mỏi thốt lên.
– Cháu hãy gọi là bác. – Bà mẹ dịu dàng sửa lại.
Gọi là bác? Không đâu, sao có thể lạ lùng như vậy? Cặp môi bà với những rãnh nhỏ màu quết trầu. Nửa đường lông mày bên trái bạc trắng từ hồi nào trong quá khứ. Đúng là bà rồi. Nhưng bà có chiếc áo bông sa tanh đen chần hạt lựu bao giờ đâu? Nhưng vì sao bà bỗng quá trẻ và ăn mặc khác lối như vậy? Nhưng vì sao bà nhắc mình hãy gọi bà là bác?
– Cháu tên là gì, cháu từ đâu tới đây? – Bà mẹ hỏi.
– Ôi, sao bà lại hỏi cháu như vậy? – Chàng trai rất muốn ngồi dậy, ôm lấy bà, quay một vòng như vẫn đùa mỗi khi ở trường về, nhưng tấm thân sốt nóng vẫn dán chặt trên giường. – Cháu Tân đây mà. Nhà cháu ở đây… […]
Từ phía đầu giường, Đô nhích lại, đứng sát bên mẹ. Lúc này Tân mới thấy cùng với bà trong nhà còn có một chàng trai nữa. Nhưng tại sao lại là chàng trai? Bố đấy thôi. Cái mùi mồ hôi nồng nàn, mùi da thịt của bố, Tân đã hít thở từ thuở sơ sinh, được bế ẵm trong lòng. […]
– Bố ơi.
Tân gọi như rên. Lúc ốm, cậu bỗng muốn nũng nịu một chút.
– Mình tên là Đô. – Chàng trai lúng túng vì cách xưng hô của Tân, vội vàng tự giới thiệu. – Thế là chúng ta đã quen nhau. Hãy gọi mình là anh. […]
Lúc bữa cơm được dọn ra bàn, Đô đánh thức Tân dậy. Bà mẹ đưa cho Tân hai viên thuốc cảm và cốc nước nóng, rồi chép miệng ái ngại:
– Cháu uống thuốc đi, rồi ra ăn cơm. Thời tiết độ này làm nhiều người cảm cúm quá.
Tân lờ đờ bước lại bên bàn ăn, trên người là bộ quần áo ấm Đô vừa đưa cho, có cảm giác gần gũi khi nhận ra những món ăn quen thuộc và ưa thích của gia đình. Có thể theo thời gian, con người sẽ thay đổi nhiều hơn là những món ăn hợp khẩu vị của họ.
– Thế không chờ mẹ cháu về cùng ăn hả bà? – Tân cầm đũa và thuận miệng hỏi.
– Sao cơ? Cháu đến đây cùng mẹ à? Mẹ cháu đâu rồi? Mẹ cháu là ai? […]
Mặc dù chưa lấy lại được sự hoạt bát bình thường, Tân không khỏi mỉm cười thích thú:
– Mẹ cháu là ai? Bà quên thì để cháu nhắc cho bà nhớ: mẹ cháu là ma-đam Yến, giảng viên trường Đại học Sư phạm. Còn bố châu là Hoàng Đô, cán bộ sở Giao thông.
Nói câu cuối cùng, Tân láu lỉnh đưa mắt nhìn Đô như kéo thêm một đồng minh để cùng đùa bà nội. Nhưng Đô đã buông bát, ngồi thẳng đơ, hết nhìn Tân lại nhìn mẹ, vừa ngạc nhiên, vừa ngượng. Chú chàng này đã đọc vanh vách tên họ nghề nghiệp của Đô cùng với tên cô bạn gái mà Đô mới chia tay cách đây một giờ. Đô chưa hề giới thiệu Yến với mẹ, và anh chỉ muốn ra hiệu cho Tân, như với một người bạn trót để lộ một bí mật chưa công bố, nhưng không kịp. […]
Tân lạc về tận năm sáu mươi bảy, hai mươi năm trước thời điểm cậu đang sống. Không thể nhớ được Tân đã đi bằng phương tiện gì để tới đây? Lần cuối cùng ở năm tám bảy thì Tân đã nhớ ra, đó là lúc nhà A1 của khu tập thể Cánh Đồng Xanh bị sụt nghiêng. Tân dìu bà chạy ra bãi cỏ, rồi quay trở vào. Cảm giác cuối cùng là bị tuột dép bên chân phải, bàn chân bỏng giẫy, đau nhói lên tận tim óc. Sau đó là chuyến bay trong lòng đất, dọc theo một đường hầm hun hút gió…. Một chuyến ra đi như thế, làm sao biết được bao giờ mới đến ngày về, và về bằng phương tiện gì đây?
Đây cũng là nhà của Tân, có bà, có bố, nhưng không phải là bà và bố của những năm Tân sống. Tân bỗng nhớ cồn cào những buổi chiều sau khi tắm giặt và ăn chút chè đỗ đen, rồi đến nhà cô bạn xấu xí, rủ nhau đi học nhảy. Nhớ không khí gia đình những buổi tối ngồi xem ti vi, vừa xem vừa ồn ào bình phẩm và tranh cãi. […]
Chuyện như còn hiển hiện ra đó, những buổi tối đoàn tụ cùng gia đình sau một ngày lao động vất vả vào cái năm tám bảy, thế mà đã thành quá khứ, lại là “quá khứ” của năm 1967? Cũng như đôi khi Tân ao ước được trở lại tuổi thơ, được sắm quần áo mới sặc sỡ, được mua nhiều quà bánh, bây giờ đây Tân mong được trở lại với “quá khứ” biết bao.
(Hồ Anh Thái, Trong xương hồng hiện ra,
NXB Phụ nữ, Hà Nội, 2005, tr. 221-239)
Thực hiện các yêu cầu sau: trong sương hồng hiện ra ; đọc hiểu trong sương hồng hiện ra
Câu 1. Đoạn tóm tắt cung cấp những thông tin gì?
Câu 2. Đoạn trích trên kể về cuộc gặp gỡ giữa Tân với những ai và vào thời gian nào?
Câu 3. “Quá khứ” mà nhân vật Tân “mong được trở lại” là gì? Vì sao?
Câu 4. Phân tích đặc điểm của ngôn ngữ nói được thể hiện trong đoạn văn sau:
– Này cháu. – Bà mẹ lay nhẹ bên vai trần nóng giẫy của chàng trai. – Cháu ơi dậy nào… […]
– Ôi, bà – Chàng trai mệt mỏi thốt lên.
– Cháu hãy gọi là bác. – Bà mẹ dịu dàng sửa lại.
Gọi là bác? Không đâu, sao có thể lạ lùng như vậy? Cặp môi bà với những rãnh nhỏ màu quết trầu. Nửa đường lông mày bên trái bạc trắng từ hồi nào trong quá khứ. Đúng là bà rồi. Nhưng bà có chiếc áo bông sa tanh đen chần hạt lựu bao giờ đâu? Nhưng vì sao bà bỗng quá trẻ và ăn mặc khác lối như vậy? Nhưng vì sao bà nhắc mình hãy gọi bà là bác?
Cháu tên là gì, cháu từ đâu tới đây? – Bà mẹ hỏi.
Câu 5. Anh / Chị tiếp nhận được thông điệp nào từ văn bản trên? Thông điệp đó có ý nghĩa gì với cuộc sống hiện nay?
II. Phần Viết (6,0 điểm) trong sương hồng hiện ra ; đọc hiểu trong sương hồng hiện ra
Câu 1. (4,0 điểm) trong sương hồng hiện ra ; đọc hiểu trong sương hồng hiện ra
“Tuổi trẻ không nhất thiết phải gắn liền với sức khoẻ và vẻ tráng kiện bên ngoài, mà gắn với ý chí mạnh mẽ, trí tưởng tượng phong phú, sự mãnh liệt của tình cảm và cảm nhận phấn khởi với suối nguồn cuộc sống. Tuổi trẻ thể hiện ở lòng can đảm chứ không phải tính nhút nhát, ở sở thích phiêu lưu trải nghiệm hơn là ở sự tìm kiếm an nhàn.”.
(Mac Anderson, Điều kỳ diệu của thái độ sống,
NXB Tổng hợp Thánh phố Hồ Chí Minh, 2017, tr. 68)
Anh / Chị có đồng tình với quan điểm trên không? Hãy trình bày suy nghĩ của bản thân qua một bài văn nghị luận xã hội (khoảng 600 chữ).
Câu 2. (2,0 điểm) trong sương hồng hiện ra ; đọc hiểu trong sương hồng hiện ra
Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) phân tích, đánh giá một trong những đặc điểm nghệ thuật (nhân vật, người kể chuyện, điểm nhìn trần thuật, hoặc ngôn ngữ,…) của tiểu thuyết hiện đại được thể hiện qua văn bản Trong sương hồng hiện ra ở phần Đọc hiểu.
Gợi ý trả lời: trong sương hồng hiện ra ; đọc hiểu trong sương hồng hiện ra
Câu 1. Đoạn Tóm tắt cung cấp thông tin khái quát về cốt truyện, bối cảnh diễn ra câu chuyện và nhân vật chính (Tân).
Câu 2. Đoạn trích trên kể về cuộc gặp gỡ xuyên thời gian giữa Tân với bà và bố vào “năm sáu mươi bảy, hai mươi năm trước thời điểm cậu đang sống”.
Câu 3. “Quá khứ” mà nhân vật Tân “mong được trở lại” là “năm tám bảy” (1987). Vì đó là hiện thực có thật chứ không phải là trong cơn hôn mê, vì ở vào thời điểm ấy, Tân được sống lại những kí ức đẹp đẽ của một cuộc sống thanh bình, không có chiến tranh.
Câu 4. trong sương hồng hiện ra ; đọc hiểu trong sương hồng hiện ra
Đặc điểm của ngôn ngữ nói được thể hiện trong đoạn văn:
– Hình thức đối thoại, có sự đối vai giữa người nói và người nghe (Tân và bà).
– Ngôn ngữ giản dị, đời thường, sử dụng các từ biểu cảm, từ hô gọi để thể hiện thái độ, cảm xúc của những người tham gia giao tiếp (Cháu ơi dậy nào, Ôi, bà!, Không đâu, sao có thể, bà bỗng quá trẻ….).
Câu 5. HS có thể nêu những thông điệp khác nhau nhưng cần phù hợp với nội dung đoạn trích và chỉ ra ý nghĩa của thông điệp đó với cuộc sống hiện nay. Chẳng hạn: Đoạn trích đề cao tình cảm yêu thương giữa con người với con người hoặc đề cao tình cảm gia đình. Đây đều là những vấn đề có ý nghĩa xã hội và nhân văn, nhất là trong bối cảnh ngày nay, khi con người bị tác động bởi mặt trái của đời sống thị trường và công nghệ.
II. Phần Viết (6,0 điểm) trong sương hồng hiện ra ; đọc hiểu trong sương hồng hiện ra
Câu 1. (4,0 điểm) trong sương hồng hiện ra ; đọc hiểu trong sương hồng hiện ra
HS cần nêu được các ý chính sau đây:
a) Mở bài: Có nhiều quan niệm về lối sống của tuổi trẻ. Sau đây là một quan niệm cần suy nghĩ, bàn luận (giới thiệu nhận định).
b) Thân bài:
b.1. Ý nghĩa của nhận định là gì?
Khẳng định, đề cao bản chất thật sự, cần có của tuổi trẻ, đó là sức mạnh bên trong, bao gồm trí tuệ, tình cảm và tính cách.
b.2. Vì sao tuổi trẻ phải gắn với ý chí mạnh mẽ, trí tưởng tượng phong phú, sự mãnh liệt của tình cảm và cảm nhận phấn khởi với suối nguồn cuộc sống?
– Vì tuổi trẻ là giai đoạn học tập, rèn luyện để hoàn thiện bản thân, là thời kì lập thân, lập nghiệp, có nhiều thử thách, chông gai phía trước, do đó, cần có ý chí mạnh mẽ để vượt qua những khó khăn, thách thức.
– Vì tuổi trẻ còn ít kinh nghiệm, để bị cám dỗ, trượt ngã, chệch hướng, lạc đường nên cần có nghị lực, sự mạnh mẽ để giữ vững lập trường, kiên định với con đường đã chọn và không bị sa ngã.
– Vì tuổi trẻ là giai đoạn “vàng”, sung sức của trí tuệ và tình cảm, của tưởng tượng và sáng tạo, cần phát huy những lợi thế đó để phát triển.
– Vì tuổi trẻ là giai đoạn thanh xuân, tương lai còn rộng dài phía trước với biết bao cơ hội tốt đẹp, do đó, cần lạc quan, phấn khởi, tiếp nhận những giá trị tốt đẹp mà cuộc sống đem lại.
– Chứng minh bằng một số tấm gương tuổi trẻ tiêu biểu trong cuộc sống theo một hoặc một số nội dung trên.
b.3. Bình luận mở rộng
– Tuy tác giả không hoàn toàn phủ nhận vai trò của sức khoẻ và vẻ tráng kiện nhưng thực tế cho thấy hai yếu tố trên rất quan trọng với các bạn trẻ. Không có sức khoẻ thể chất thì khó có sức khoẻ tinh thần, một cơ thể khoẻ mạnh là bệ phóng của một trí tuệ sung mãn. Tráng kiện là vẻ đẹp mà tuổi trẻ sở hữu, cần vun đắp cho nó, trước khi nó bị mai một theo thời gian.
– Tất cả sự mạnh mẽ, mãnh liệt trong suy nghĩ, tình cảm hành động không tự nhiên mà có, chúng chỉ hình thành và phát triển khi tuổi trẻ không ngừng học hỏi và rèn luyện bản thân.
Lưu ý: HS cũng có thể trình bày theo cách khác, nhưng cần đưa ra các lí lẽ, dẫn chứng và lập luận thuyết phục để làm sáng tỏ quan điểm của mình.
c) Kết bài: trong sương hồng hiện ra ; đọc hiểu trong sương hồng hiện ra
– Quan điểm của Mac Anderson rất đúng đắn, thể hiện góc nhìn sâu sắc về tuổi trẻ.
– Mỗi bạn trẻ cần nhận thức đúng và có hành động đúng để xứng đáng với thời kì thanh xuân mà cuộc đời trao tặng.
Câu 2. (2,0 điểm) trong sương hồng hiện ra ; đọc hiểu trong sương hồng hiện ra
HS cần nêu được các ý chính sau đây:
a) Mở đoạn: Đoạn trích Trong sương hồng hiện ra của Hồ Anh Thái cho thấy đặc điểm nghệ thuật sau của tiểu thuyết hiện đại… (HS chọn một yếu tố nào thì nêu yếu tố đó, chẳng hạn: nhân vật, người kể chuyện, điểm nhin trần thuật, hoặc ngôn ngữ,…).
b) Thân đoạn: trong sương hồng hiện ra ; đọc hiểu trong sương hồng hiện ra
b.1. Đặc điểm nào của tiểu thuyết hiện đại thể hiện trong đoạn trích?
Gợi ý: nghệ thuật trần thuật.
– Câu chuyện được kể không theo trình tự thời gian tuyến tính mà là những mảnh ghép hiện thực được tái hiện bởi nhân vật chính đồng thời cũng là người kể chuyện (Tân).
– Truyện gồm những con người (bà, bố, Tân), sự việc (Tân bị sốt, bà cho Tân ăn, uống thuốc, hỏi han như một người lạ,…) và cảm xúc của Tân (ngạc nhiên, lo lắng, khao khát) khoảng 20 năm về trước, tất cả đang hiện ra trong cơn hôn mê của Tân sau khi bị điện giật.
b.2. Giá trị hoặc tác dụng của hình thức nghệ thuật đó là gì?
Gợi ý: trong sương hồng hiện ra ; đọc hiểu trong sương hồng hiện ra
– Vì người kể chuyện đồng thời là nhân vật chính (bị điện giật rơi vào cơn hôn mê và trong cơn hôn mê đã đi ngược thời gian về 20 năm trước) nên những phân mảnh hiện thực ở những không gian, thời gian khác nhau được ghép lại một cách dễ dàng và không có cảm giác khiên cưỡng. Với người kể chuyện như thế, tác giả không gặp nhiều khó khăn khi chuyển cánh, chuyển đổi sự việc.
– Cách kể này khiến đoạn truyện giống như một thước phim về quá khứ được dẫn dắt bởi chính nhân vật. Điều này góp phần tạo nên tính mới và tính hấp dẫn cho truyện.
c) Kết đoạn: trong sương hồng hiện ra ; đọc hiểu trong sương hồng hiện ra
– Đoạn trích Trong sương hồng hiện ra cho thấy những điểm đổi mới về nghệ thuật của tiểu thuyết hiện đại, cụ thể là… (tuỳ theo sự lựa chọn của HS).
– Điều này không chỉ khiến cho tác phẩm hấp dẫn hơn đối với người đọc mà còn góp phần hiện đại hoá văn xuôi Việt Nam.
trong sương hồng hiện ra ; đọc hiểu trong sương hồng hiện ra
