Giới thiệu đến các bạn bài viết: Tiếng chim kêu (Thạch Lam) ; Đọc hiểu Tiếng chim kêu (Thạch Lam) (Truyện ngắn) (5 CÂU HỎI, Đề kiểm tra). Đây là đề kiểm tra tự luận, được thiết kế theo hướng chương trình mới năm 2018. Và cũng là một tài liệu quan trọng dành cho các bạn học sinh làm quen và thích nghi với các thay đổi trong giảng dạy và kiểm tra theo chương trình mới. Bài viết còn giúp các bạn tăng cường kiến thức và kỹ năng, đồng thời giúp học sinh làm quen với cách làm bài trong các đề kiểm tra mới.
Đề: tiếng chim kêu ; đọc hiểu tiếng chim kêu
Đọc đoạn trích từ văn bản Tiếng chim kêu và thực hiện các yêu cầu:
Hai anh em chúng tôi vừa cuộn kín trong chăn cho ẩm vừa nói chuyện. Chúng tôi nghĩ đến, rồi thương hại những người lữ khách vào giờ này hãy còn đi trên đường vắng, ướt như chuột lột và run như cầy sấy, đi vội vàng để tìm một chỗ trú chân. Chúng tôi lại ái ngại cho những nhà nghèo bên hàng xóm, giờ này vợ chồng con cái đều phải dậy để chống cái nhà là mà mỗi cơn gió mạnh làm lung lay và để đem các chậu thau hứng những chỗ giột nước.
Khi người ta được yên ấm trong một căn phòng nhà gạch chắc chắn, không sợ mưa gió về phần mình, thì người ta dễ có lòng thương đối với những người xấu số hơn.
Chúng tôi đương ở vào cái tâm tính tốt đẹp ấy, thì bỗng nhiên anh tôi thích tay vào tôi bảo im rồi nói khẽ:
– Có nghe thấy gì không?
Tôi lắng tại: qua tiếng gió, tiếng mưa ở ngoài, tôi nghe thấy có tiếng chiêm chiếp như tiếng chim kêu. Tôi bảo anh tôi:
– Tiếng chiêm chiếp như tiếng chim kêu phải không?
– Phải rồi. Tôi nghe thấy từ lúc này.
– Hai chúng tôi lại chăm chú nghe tiếng chiêm chiếp khe khẽ và yếu ớt hình như ở chiếc cửa sổ phía đầu cái màn đỏ đưa lại. Tôi hỏi anh tôi:
– Quái, không biết con chim nó đến đây kêu làm gì nhỉ?
Anh tôi chợt nghĩ ra:
– Thôi phải rồi, chắc hẳn là một con chim bị mưa gió đánh bạt đến đây trú.
-Tội nghiệp, chắc ở ngoài ấy nó bị rét lắm.
(Thạch Lam, Gió lạnh đầu mùa, Nxb Văn học, Hà Nội, 2015, tr. 38 – 39)
Câu 1. Trong đoạn trích trên, người kể chuyện là ai, xuất hiện ở ngôi thứ mấy?
Câu 2. Chỉ ra các đại từ nhân xưng và phân thành 2 loại: đại từ nhân xưng số ít, đại từ nhân xưng số nhiều.
Câu 3. Tìm các chi tiết miêu tả những người được hai anh em nghĩ đến và thương cảm. Theo em, họ là những thân phận như thế nào?
Câu 4. Không chỉ nghĩ đến và thương cảm con người, hai anh em còn hình dung và cảm thấy tội nghiệp một con chim bé nhỏ. Hãy viết đoạn văn (khoảng 5 đến 7 câu) nêu cảm nghĩ về tấm lòng nhân ái của hai nhân vật này.
Câu 5. Từ gợi ý của đoạn trích, hãy viết đoạn văn (khoảng 8 đến 10 câu) kể lại một cảm xúc ngậm ngùi, thương xót của em đối với người nghèo khổ, bất hạnh.
Hương dẫn làm bài tiếng chim kêu ; đọc hiểu tiếng chim kêu
Câu 1. tiếng chim kêu ; đọc hiểu tiếng chim kêu
Trong đoạn trích trên, nhân vật xưng tôi (người em) là người kể chuyện, xuất hiện ở ngôi thứ nhất.
Câu 2. tiếng chim kêu ; đọc hiểu tiếng chim kêu
– Các đại từ nhân xưng: tôi, chúng tôi.
– Phân loại: tôi là đại từ nhân xưng số ít, chúng tôi là đại từ nhân xưng số nhiều.
Câu 3. tiếng chim kêu ; đọc hiểu tiếng chim kêu
Các chi tiết miêu tả những người được hai anh em nghĩ đến và thương cảm:
– Những người là khách vào giờ này hãy còn đi trên đường vắng, ướt như chuột lột và run như cầy sấy, đi vội vàng để tìm một chỗ trú chân.
– Những nhà nghèo bên hàng xóm, giờ này vợ chồng con cái đều phải dậy để chống cái nhà lá mà mỗi cơn gió mạnh làm lung lay và để đem các chậu thau hứng những chỗ giột nước.
– Đó là những thân phận khổ nghèo, bất hạnh, chịu nhiều thua thiệt trong cuộc sống.
Câu 4. tiếng chim kêu ; đọc hiểu tiếng chim kêu
Yêu cầu:
– Về hình thức: một đoạn văn cảm nhận về nhân vật văn học, dung lượng từ 5 đến 7 câu.
– Về nội dung: học sinh cần bám sát hai về để bài yêu cầu: “không chỉ nghĩ đến và thương cảm con người, hai anh em còn hình dung và cảm thấy tội nghiệp một con chim bé nhỏ” để lập ý.
– Sau đây là một số gợi ý:
+ Hai anh em, trước hết, thương cảm những thân phận khổ nghèo, bất hạnh, chịu nhiều thua thiệt trong cuộc sống. Khi cuộn kín trong chăn cho ấm vừa nói chuyện, tâm trí họ lại: nghĩ đến, rồi thương hại những người còn đi trên đường vắng, ướt như chuột lột và run như cầy sấy, đi vội vàng để tìm một chỗ trú chân, ái ngại cho nhà nghèo hàng xóm phải dậy để chống cái nhà lá mà mỗi cơn gió mạnh làm lung lay. Các hình ảnh gợi tả những người là khách và nhà hàng xóm vừa gợi hình vừa gợi cảm, càng giúp người đọc hình dung được nỗi khổ của họ và lòng thương cảm mênh mang của hai anh em đối với những người xấu số hơn.
+ Không chỉ nghĩ đến và thương cảm con người, hai anh em còn hình dung và cảm thấy tội nghiệp một con chim bé nhỏ. Qua tiếng gió mưa trong đêm, hai anh em nghe thấy: Tiếng chiêm chiếp khe khẽ và yếu ớt hình như ở chiếc của sổ phía đầu cái màn đỏ đưa lại và nghĩ: chắc hẳn là một con chim bị mưa gió đánh bạt đến đây trú. Các từ ngữ: lắng tai, chăm chú, nghĩ ra miêu tả thật kĩ lưỡng cảm nhận thính giác và liên tưởng của hai anh em về con chim bé nhỏ, tội nghiệp, đang chịu ướt chịu rét ở ngoài kia.
+ Ở hai nhân vật, tình thương người và thương cả muôn vật muôn loài, hòa quyện trong một trái tim nhân hậu và đa cảm.
Câu 5. tiếng chim kêu ; đọc hiểu tiếng chim kêu
Yêu cầu:
– Về hình thức: một đoạn văn tự sự, dung lượng từ 8 đến 10 câu,
– Về nội dung:
+ Phạm vi để tài: một cảm xúc ngậm ngùi, thương xót của em đối với người nghèo khổ, bất hạnh.
+ Lựa chọn một sự việc cụ thể thể hiện rõ tình cảm của người kể đối với người nghèo khổ.
+ Lựa chọn ngôi kể: xưng tôi, kể chuyện ở ngôi thứ nhất, người kể kể về chính trải nghiệm của mình.
+ Lựa chọn các chi tiết phù hợp, sắp xếp theo một mạch kể hợp lí, tạo nên sự việc trọn vẹn, hoàn chỉnh.
+ Bộc lộ thái độ, tình cảm của người kể chuyện.
– Gợi ý: tiếng chim kêu ; đọc hiểu tiếng chim kêu
Mỗi sáng, trên con đường đến trường, tôi luôn bắt gặp một người phụ nữ già, áo rách, đeo chiếc nón cũ kỹ. Bàn tay em đã chai sần từng ngón, đang dốc hết sức lực để giữ lấy chiếc túi xách nhỏ. Đôi mắt mờ mịt nói lên cuộc sống khó khăn và bất hạnh. Những hình ảnh ấy luôn đọng lại trong tâm hồn tôi, tạo nên một cảm xúc ngậm ngùi và thương xót. Tôi không chỉ nhìn thấy nỗi khổ của người phụ nữ ấy mà còn cảm nhận được sự cô đơn và khát khao một cuộc sống tốt đẹp hơn. Trong giây phút đó, lòng trắc ẩn nhìn thấy những khoảnh khắc đau lòng của cuộc sống, và tôi muốn làm gì đó để giúp đỡ. Mỗi lần gặp, tôi chẳng biết phải làm gì ngoài việc thấu hiểu và giữ trong lòng cảm xúc thương xót. Cuộc sống không công bằng, và những hình ảnh đó làm cho tôi nhận ra giá trị của sự nhân ái và lòng nhân đạo trong xã hội chúng ta.
