Giới thiệu đến các bài viết Soạn bài: chiến thắng mtao mxây cánh diều ; soạn chiến thắng mtao mxây cánh diều ; soạn chiến thắng mtao mxây cánh diều ngắn nhất (Ngữ Văn 10, Cánh Diều). Ở đây, chúng tôi sẽ cùng các bạn, tìm hiểu 7 bài tập, trang 25, Bài 1, Ngữ Văn 10, Cánh Diều, tập 1. Mời các bạn cùng tham khảo.
CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY
(Trích Đăm Săn – sử thi Ê-đề)
-
Chuẩn bị và yêu cầu trong khi đọc: chiến thắng mtao mxây cánh diều ; soạn chiến thắng mtao mxây cánh diều ; soạn chiến thắng mtao mxây cánh diều ngắn nhất
Trả lời:
-
Yêu cầu sau khi đọc (SGK, trang 25): chiến thắng mtao mxây cánh diều ; soạn chiến thắng mtao mxây cánh diều ; soạn chiến thắng mtao mxây cánh diều ngắn nhất
Câu 1. chiến thắng mtao mxây cánh diều ; soạn chiến thắng mtao mxây cánh diều ; soạn chiến thắng mtao mxây cánh diều ngắn nhất
Chỉ ra những sự kiện chính, lời người kể chuyện, lời nhân vật trong văn bản Chiến thắng Mtao Mxây.
Trả lời:
* Những sự kiện chính trong văn bản gồm:
– Trận chiến giữa Đăm Săn và Mtao Mxây, gồm 2 hiệp đấu.
+ Hiệp đấu đầu tiên: Hai bên múa khiên Mtao Mxây múa trước tỏ ra yếu ớt, kém cỏi. Đến lượt Đăm Săn, chàng tỏ ra mạnh mẽ và tài giỏi hơn hẳn nhưng vẫn giữ thái độ bình tĩnh, thản nhiên => Đăm Săn đã đâm trúng Mtao Mxây nhưng không đâm thủng được áo giáp của hắn.
+ Hiệp đấu thứ hai: Được Trời giúp, Đăm Săn đã ném chày trúng tai Mtao Mxây và đâm thủng được giáp của hắn.
– Sự kiện Đăm Săn ăn mừng chiến thắng.
→ Đăm Săn chiến thắng, cứu được vợ về và cắt đầu Mtao Mxây bêu ra đường khiến quân lính của Mtao Mxây bái phục và đi theo mình. Dân làng trong làng Mtao Mxây ngưỡng mộ và theo Đăm Săn về làng mới.
* Lời người kể chuyện: là những phần giới thiệu về bối cảnh, người kể chuyện là người biết tất cả. Ví dụ:
– Nhà Mtao Mxây đầu sàn hiên đẽo hình Mặt Trăng, đầu cầu thang đẽo hình chim ngói. Ngôi nhà của lão tù trưởng nhà giàu này trông quả thật là đẹp. Cầu thang rộng một lá chiếu, người nối đuôi nhau lên xuống mà khiêng một ché đuế vẫn không sợ chật.
– Thế là Mtao Mxây phải đi ra. Bà con xem, khiến hắn tròn như đầu cá, hắn óng ánh như cái cầu vồng. Trông hắn dữ tợn như một vị thần, hắn đóng một cái khố sọc gấp bỏ múi, mặc một cái áo dây nút, đi từ nhà trong ra nhà ngoài, dáng tần ngần do dự, mỗi bước mỗi đắn đo, giữa một đám đông mịt mù như trong sương sớm.
+ Đăm Săn rung khiến múa. Một lần xốc tới, chàng vượt một đồi tranh. Một lần xốc tới nữa, chàng vượt một đồi lồ ô. Chàng chạy vun vút qua phía đông, vun vút qua phía tây. Còn Mtao Mxây thì bước cao bước thấp chạy hết bãi tây sang bãi đông.
* Lời nhân vật, ví dụ:
– Lời của Đăm Săn: Bớ diêng, bây giờ ngươi lại chạy, ta đuổi coi!
– Lời của Mtao Mxây: Ta sợ ngươi đâm ta khi ta đang đi lắm.
– … … …
Câu 2. chiến thắng mtao mxây cánh diều ; soạn chiến thắng mtao mxây cánh diều ; soạn chiến thắng mtao mxây cánh diều ngắn nhất
Nhân vật người anh hùng Đăm Săn được miêu tả với những đặc điểm nổi bật nào? Chỉ ra những chi tiết cho thấy sự đối lập giữa Đăm Săn với Mtao Mxây.
Trả lời:
* Đặc điểm nổi bật của Đăm Săn:
– Đăm Săn là người đàng hoàng, ngay thẳng, tự tin quyết liệt.
– Đăm Săn là một dũng sĩ vô cùng dũng cảm, tài năng, có sức mạnh phi thường, lấn át kẻ thù.
– Đăm Săn là người dũng cảm và có trái tim nhân ái, biết yêu thương, chàng chiến đấu vì mục đích bảo vệ danh dự cá nhân, hạnh phúc gia đình và quan trọng hơn là danh dự và sự bình yên của cộng đồng, thị tộc.
– Đăm Săn hiện lên như một vị thần mang vẻ đẹp cường tráng, dũng mãnh, hoang sơ của núi rừng. Danh tiếng chàng lẫy lừng, được tung hô, tin yêu, ca
ngợi là một “dũng tướng chắc chết mười mươi cũng không lùi bước”.
– Là người có khả năng “ăn không biết no, nói chuyện không biết chán”.
* So sánh Đăm Săn và Mtao Mxây
| Đăm Săn | Mtao Mxây | |
| Thái độ | Quyết liệt, tự tin | Tức giận, lưỡng lự, do dự và sợ hãi |
| Sức mạnh | – “Một lần xốc tới vượt một đồi tranh, vượt một đồi lồ ô, chàng chạy vút qua phía Đông, vút qua phía Tây.”
– Tự tin và có sức mạnh phi thường |
– “Múa khiên “kêu lạch cạch như quả mướp”.
“Chạy bước thấp, bước cao chỉ chém trúng cái cọc cột trâu nhưng khoe được học thần Rồng, là tướng quen đánh trăm trận, quen xéo nát thiên hạ.” |
| Thái độ của dân làng | Tin tưởng, kính nể, yêu quý, tôn trọng | Không tin tưởng |
Câu 3. soạn chiến thắng mtao mxây cánh diều ; chiến thắng mtao mxây cánh diều ; soạn chiến thắng mtao mxây cánh diều ngắn nhất
Nêu và phân tích tác dụng của một biện pháp nghệ thuật tiêu biểu trong văn bản (ví dụ: so sánh, phóng đại, đối lập, tương phản,…).
Trả lời:
“Thế là Đăm Săn lại múa. Chàng múa trên cao, gió như bão. Chàng múa dưới thấp, gió như lốc. Chòi lẫm đổ lăn lóc. Cây cối chết rụi. Khi chàng múa dưới thấp, vang lên tiếng đĩa khiên đồng. Khi chàng múa trên cao, vang lên tiếng đĩa khiên kênh. Khi chàng múa chạy nước kiệu, quả núi ba lần rạn nứt, ba đồi tranh bật rễ bay tung. Cây giáo thần, cây giáo dính đầy những oan hồn của chàng nhằm đùi Mtao Mxây phóng tới, trúng nhưng không thủng. Chàng đâm vào người Mtao Mxây cũng không thủng”.
– So sánh: Chàng múa trên cao, gió như bão. Chàng múa dưới thấp, gió như lốc.
– Nói quá: Khi chàng múa chạy nước kiệu, quả núi ba lần rạn nứt, ba đồi tranh bật rễ bay tung.
=> Nhờ vào việc vận dụng các biện pháp nghệ thuật một cách điêu luyện, hình ảnh Đăm Săn hiện lên vô cùng sinh động, có hồn. Chúng giúp cho người đọc, người nghe dù không được chứng kiến tận mắt nhưng vẫn có thể hình dung ra những điều mà tác giả muốn truyền đạt.
Câu 4. chiến thắng mtao mxây cánh diều ; soạn chiến thắng mtao mxây cánh diều ; soạn chiến thắng mtao mxây cánh diều ngắn nhất
Hãy làm sáng tỏ một đặc điểm nổi bật của thể loại sử thi được thể hiện trong đoạn trích Chiến thắng Mtao Mxây.
Trả lời:
– Sử thi là tác phẩm tự sự dân gian có quy mô lớn, sử dụng ngôn ngữ có vần, nhịp, xây dựng những hình tượng nghệ thuật hoành tráng, hào hùng để kể về một hoặc nhiều biến cố lớn diễn ra trong đời sống cộng đồng của cư dân thời cổ đại. Sử thi Đăm Săn thuộc thể loại sử thi anh hùng, mang đầy đủ các đặc trưng của thể loại sử thi và cụ thể ở đây là kể về cuộc đời của những anh hùng. Tác phẩm kể về các nhân vật anh hùng thời hình thành các dân tộc với thái độ tôn vinh, có tính chất thần linh, kì ảo.
* Đặc điểm nổi bật của thể loại sử thi trong đoạn trích:
Tính kì ảo được thể hiện qua rất nhiều chi tiết, ví dụ như chi tiết miêu tả về điểm đặc biệt của Đăm Săn, nói về sức mạnh của Đăm Săn, kể về diễn biến trận đấu của Đăm Săn và Mtao Mxây.
Câu 5. chiến thắng mtao mxây cánh diều ; soạn chiến thắng mtao mxây cánh diều ; soạn chiến thắng mtao mxây cánh diều ngắn nhất
Phân tích một số câu nói và hành động của dân làng trước chiến thắng của Đăm Săn để làm rõ tình cảm của cộng đồng Ê-đê đối với người anh hùng.
Trả lời:
Phần cuối đoạn trích chú ý nhiều đến việc miêu tả cảnh ăn mừng của người dân cả hai buôn làng. Điều này nêu lên một số đặc điểm lớn của sử thi và tư tưởng của nhân dân như:
+ Sau khi Mtao Mxây – tù trưởng kém cỏi, thua trận, tôi tớ ở làng không hề lo sợ mà phấn khởi, vui mừng và ngay lập tức theo Đăm Săn – tù trưởng tài giỏi hơn về buôn làng mới.
=> Điều này thể hiện tính chất của cuộc chiến tranh thị tộc trong xã hội Ê-đê: Cuộc chiến không gây ảnh hưởng xấu đến xã hội mà giúp cho các bộ tộc nhỏ, rời rạc có thể hợp lại để tạo nên tập thể lớn mạnh.
+ Sự ủng hộ của cả hai phía dân làng cũng thể hiện tư tưởng của dân gian về tầm vóc lịch sử của người anh hùng: mong muốn có được người lãnh đạo tài giỏi, ngợi ca công lao của người anh hùng có công thống nhất các buôn làng.
Qua đây, cho ta thấy sự đồng tình, ủng hộ của tác giả sử thi đối với người anh hùng Đăm Săn. Cuộc chiến mà người anh hùng sử thi Đăm Săn thực hiện không phải là cuộc chiến tranh phi nghĩa mà nó là cuộc chiến vì sự thống nhất và lớn mạnh của cộng đồng tộc người. Do vậy, tầm vóc của người anh hùng Đăm Săn trở thành trung tâm miêu tả, ca ngợi của toàn bộ thiên sử thi.
Câu 6. chiến thắng mtao mxây cánh diều ; soạn chiến thắng mtao mxây cánh diều ; soạn chiến thắng mtao mxây cánh diều ngắn nhất
Đoạn trích phản ánh và ca ngợi điều gì? Điều ấy có còn ý nghĩa với cuộc sống hôm nay không? Vì sao?
Trả lời:
– Chiến công của anh hùng Đăm Săn là niềm tự hào, thể hiện lí tưởng, khát vọng của toàn thể cộng đồng. Từ nghệ thuật xây dựng tình tiết, sự kiện, ngôn ngữ cho đến các biện pháp tu từ so sánh và phóng đại trong đoạn trích đều nhằm tô đậm vẻ đẹp, sức mạnh mang tầm vóc sử thi hoành tráng của hình tượng nhân vật người anh hùng Đăm Săn trong chiến công lẫy lừng. Vẻ đẹp của hình tượng người anh hùng Đăm Săn là biểu tượng cho sức mạnh, ý chí của cộng đồng người Ê-đê xa xưa.
– Những ý nghĩa mà sử thi Đăm Săn mang lại cho đến tận ngày hôm nay mang giá trị to lớn về cả mặt tinh thần và giá trị đạo đức. Có thể nói sử thi Đăm Săn giống như một khuôn mẫu về hình tượng người anh hùng trong tư tưởng của người Ê-đê từ xưa đến nay, thể hiện hi vọng về cuộc sống của cả một cộng đồng dân tộc, đồng thời tôn vinh chuẩn mực về nhân phẩm của người Ê-đê.
Câu 7. chiến thắng mtao mxây cánh diều ; soạn chiến thắng mtao mxây cánh diều ; soạn chiến thắng mtao mxây cánh diều ngắn nhất
Hãy minh hoạ trận chiến đấu giữa Đăm Săn và Mtao Mxây bằng một bức vẽ hoặc một đoạn văn miêu tả (khoảng 8-10 dòng).
Trả lời:
Đăm Săn khiêu chiến. Mtao Mxây ban đầu ngạo nghễ, sau đó lại tỏ ra hèn nhát, sợ bị Đăm Săn đậm khi đang đi xuống. Đăm Săn khẳng định không bao giờ làm việc xấu xa đó, Mtao Mxây mới dám đi xuống. Trong hiệp đấu thứ nhất, cả hai bên lần lượt múa khiên. Trong khi Mtao Mxây múa tỏ ra yếu ớt và kém cỏi thì Đăm Săn múa khiên lại vô cùng mạnh mẽ, tài giỏi hơn, vẫn giữ thái độ bình tĩnh, thản nhiên. Kết quả hiệp đấu đầu tiên, Mtao Mxây chạy khắp nơi để tránh đường khiên Đăm Săn múa. Chàng đâm trúng Mtao Mxây nhưng không thủng. Đến hiệp đấu thứ hai, Đăm Săn được trời mách bảo, chàng ném cái chày mòn trúng tai Mtao Mxây. Đăm Săn múa khiên sức mạnh như gió bão. Cuối cùng, sau hai hiệp đấu, Mtao Mxây van nài Đăm Săn để được sống. Đăm Săn không tha thứ cho những tội ác hắn đã gây ra, đã cắt đầu hắn đem bêu ngoài đường. Dân làng Mtao Mxây nhất loạt theo Đăm Săn về ngôi làng mới.
