Giới thiệu đến các bài viết Soạn bài: Thực hành tiếng việt 10 cánh diều trang 51 (Ngữ Văn 10, Cánh Diều). Ở đây, chúng tôi sẽ cùng các bạn, tìm hiểu 4 bài tập, trang 51, Bài 2, Ngữ Văn 10, Cánh Diều, tập 1. Mời các bạn cùng tham khảo.
THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT (SGK, trang 50, 51)
Câu 1. Thực hành tiếng việt 10 cánh diều trang 51
Trật tự từ trong mỗi cặp câu dưới đây thể hiện những khác biệt về nghĩa như thế nào?
a1.Mồng 8 tháng Ba là ngày phụ nữ Quốc tế.
a2. Mồng 8 tháng Ba là ngày Quốc tế phụ nữ.
b1. Đỗ Phủ là nhà thơ Trung Quốc nổi tiếng.
b2. Đỗ Phủ là nhà thơ nổi tiếng Trung Quốc.
c1. Bài thơ đã nói lên sự cảm thông sâu sắc với những người lính của ông.
c2. Bài thơ đã nói lên sự cảm thông sâu sắc của ông với những người lính.
Trả lời: Thực hành tiếng việt 10 cánh diều trang 51
a1. Nhấn mạnh phạm vi: quốc tế.
a2. Nhấn mạnh đối tượng: phụ nữ.
b1. Nhấn mạnh đất nước: Trung Quốc.
b2. Nhấn mạnh sự nổi tiếng.
c1. Nhấn mạnh đối tượng: những người lính.
c2. Nhấn mạnh đối tượng: của ông.
Câu 2. Thực hành tiếng việt 10 cánh diều trang 51
Phân tích và sửa lỗi về trật tự từ trong các trường hợp sau:
- Tự tình (bài 2) là một trong những bài thơ cất lên tiếng nói quyết liệt đấu tranh cho nữ quyền của Hồ Xuân Hương.
- Câu cá mùa thu, Vịnh mùa thu, Uống rượu mùa thu là chùm thơ của Nguyễn Khuyến nổi tiếng.
- Đến năm 2000, phải thanh toán hết các thiết bị cũ kĩ, lạc hậu, phải đầu tư một số dụng cụ chuyên khoa cần thiết cho các trạm y tế như răng, mắt.
- Họ úp cái nón lên mặt, nằm xuống ngủ một giấc cho đến chiều.
Gợi ý: Thực hành tiếng việt 10 cánh diều trang 51
a.
Lỗi sai: trật tự của cụm từ “quyết liệt đấu tranh”
Cách sửa: Tự tình (bài 2) là một trong những bài thơ cất lên tiếng nói đấu tranh quyết liệt cho nữ quyền của Hồ Xuân Hương.
b.
Lỗi sai: trật tự của cụm từ “của Nguyễn Khuyến nổi tiếng”
Cách sửa: Câu cá mùa thu, Vịnh mùa thu, Uống rượu mùa thu là chùm thơ nổi tiếng của Nguyễn Khuyến.
c.
Lỗi sai: trật tự của từ “răng, mắt”
Cách sửa: Đến năm 2000, phải thanh toán hết các trang thiết bị cũ kĩ, lạc hậu, phải đầu tư một số dụng cụ chuyên khoa răng, mắt cần thiết cho các trạm y tế xã.
d.
Lỗi sai: trật từ của các hành động “úp cái nón lên mặt, nằm xuống ngủ” không phù hợp.
Cách sửa: Họ nằm xuống, úp cái nón lên mặt, ngủ một giấc cho đến chiều.
Câu 3. Thực hành tiếng việt 10 cánh diều trang 51
Trật tự từ trong các câu thơ Đường luật sau có gì khác trật tự từ thông thường? Phân tích tác dụng tu từ của hiện tượng đảo trật tự từ mà tác giả đã lựa chọn.
a.
Đêm khuya văng vẳng trống canh đồn,
Trợ cái hồng nhan với nước non.
(Hồ Xuân Hương)
b.
Lom khom dưới núi tiều vài chú
Lác đác bên sông chợ mấy nhà.
(Bà huyện Thanh Quan)
c.
Lao xao chợ cá làng ngư phủ,
Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương.
(Nguyễn Trãi)
d.
Lặn lội thân cò khi quãng vắng,
Eo sèo mặt nước buổi đò đông.
(Trần Tế Xương)
Gợi ý: Thực hành tiếng việt 10 cánh diều trang 51
– Trật tự từ trong các câu thơ Đường luật sau đã bị đảo ngược trật tự từ.
– Tác dụng tu từ của hiện tượng đảo trật tự từ mà tác giả đã lựa chọn.
a.
Đêm khuya văng vẳng trống canh dồn,
Trơ cái hồng nhan với nước non.
(Hồ Xuân Hương)
-> Phép đảo ngữ như cố tình khoét sâu thêm vào cái sự bẽ bàng của tâm trạng. “Trơ” là tủi hổ, là chai lì, không còn cảm giác. Thêm vào đó, hai chữ “hồng nhan” (chỉ dung nhan người thiếu nữ) lại đi với từ “cái” thật là rẻ rúng, mỉa mai. Cái “hồng nhan” trơ với nước non đúng là không chỉ gợi sự dãi dầu mà đậm hơn có lẽ là ở sự cay đắng. Câu thơ chỉ nói đến hồng nhan mà lại gợi ra cả sự bạc phận của chủ thể trữ tình.
b.
Lom khom dưới núi tiều vài chú
Lác đác bên sông chợ mấy nhà
(Bà Huyện Thanh Quan)
-> Nhấn mạnh sự vất vả, đói nghèo, lam lũ của người dân vùng Đèo Ngang; sự thưa thớt, vắng vẻ, bé nhỏ, tiêu điều hoang vắng ở nơi đây.
c.
Lao xao chợ cá làng ngư phủ,
Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương
(Nguyễn Trãi)
→ Đảo trật tự cú pháp: lao xao chợ cá/dắng dỏi cầm ve → nhấn mạnh những âm thanh của một cuộc sống đang sinh sôi, cũng chính là tiếng lòng của tâm hồn Nguyễn Trãi trước cuộc sống no ấm, thịnh vượng của dân chúng.
d.
Lặn lội thân cò khi quãng vắng,
Eo sèo mặt nước buổi đò đông
(Trần Tế Xương)
→ Nhấn mạnh sự nhọc nhằn, vất vả, bươn chải của bà Tú để lo lắng cơm áo, mưu sinh cho cả gia đình.
Câu 4. Thực hành tiếng việt 10 cánh diều trang 51
Hãy viết một đoạn văn (khoảng 8-10 dòng) với câu chủ đề: “Câu chuyện về cuộc đời và số phận con người trong truyện ngắn Người ở bến sông Châu là câu chuyện buồn và đẹp”. Giải thích cách sắp xếp trật tự ở một câu trong đoạn văn mà em đã viết.
Gợi ý: Thực hành tiếng việt 10 cánh diều trang 51
– Cách sắp xếp trật tự trong câu văn “Câu chuyện về cuộc đời và số phận con người trong truyện ngắn Người ở bến sông Châu là câu chuyện buồn và đẹp”. Đây là câu chủ đề mang ý nghĩa khái quát nội dung cho đoạn văn.
